Choroba to bez wątpienia stan, w którym człowiek wymaga szczególnej opieki i troski. W przypadku chorego dziecka z pewnością wiesz, że możesz udać się na zwolnienie lekarskie, aby należycie się nim zająć i poświęcić mu całą uwagę. Jednak co w momencie, gdy tej opieki wymaga inny członek Twojej rodziny, który nieszczęśliwie zachorował? Czy masz możliwość wzięcia L4 na rodzica lub współmałżonka? Jakich formalności należy dopełnić? Czy w tym wypadku przysługuje ci prawo do pobierania zasiłku opiekuńczego? Poniżej znajdziesz odpowiedzi na te pytania.
Komu przysługuje L4 na rodzica?
Ustawa dotycząca świadczeń udzielanych z tytułu choroby lub macierzyństwa uwzględnia w swoim zapisie, że zwolnienie można wziąć nie tylko na potrzeby opieki nad chorym dzieckiem. Możesz równie dobrze otrzymać je, kiedy musisz zająć się jednym z członków swojej rodziny. W myśl prawa za taką osobę uznaje się: współmałżonka, rodziców, dziadków, wnuki, rodzeństwo, teściów, macochę i ojczyma, a także dzieci poniżej 14. roku życia. W tym czasie przysługuje Ci prawo do otrzymywania świadczenia z tego tytułu. Jednak podobnie jak w wielu przypadkach, istnieją pewne wymogi, które należy spełniać.
L4 na rodzica może otrzymać każdy pracownik, który odprowadza obowiązkowe (w przypadku osób świadczących pracę z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę) lub dobrowolne (zleceniobiorcy i osoby prowadzące własną działalność gospodarczą) składki na ubezpieczenie chorobowe.
Jakie warunki należy spełniać?
Oprócz odprowadzania wcześniej wspomnianych składek, osoba ubiegająca się o świadczenie opiekuńcze z tytułu sprawowania opieki nad osobą chorą, musi także:
- Zamieszkiwać w jednym gospodarstwie domowym z osobą, którą ma się opiekować. Nawet jeżeli na co dzień nie mieszkasz z chorym rodzicem, który wymaga Twojej uwagi, na czas pełnienia nad nim opieki i pobierania zasiłku, musisz z nim zamieszkać. Nie jest ważne, czy to Ty zmienisz swoje miejsce zamieszkania, czy weźmiesz chorego rodzica do siebie.
- Mieć pewność i potrafić udowodnić, że jesteś jedyną osobą, która aktualnie może zaopiekować się chorym. Jeżeli chcesz zająć się np. chorą matką, a ojciec, który z nią mieszka, równie dobrze mógłby się o nią zatroszczyć, nie przysługuje Ci prawo do pobierania zasiłku.
Nie możesz również:
- Podejmować pracy zarobkowej w okresie opieki nad chorym,
- Być na urlopie wychowawczym lub bezpłatnym,
- Być osobą, która odbywa karę pozbawienia wolności,
- Mieć prawa do wynagrodzenia.
Za osobę, która nie może sprawować opieki nad chorym członkiem rodziny (oraz tym samym nie może otrzymać L4 na rodzica) w myśl zasad określonych przez ZUS, jest:
- Osoba chora, z niepełnosprawnością lub niezdolna do wykonywania pracy,
- Osoba starsza niesprawna fizycznie bądź psychicznie,
- Osoba prowadząca gospodarstwo rolne lub pozarolniczą działalność gospodarczą,
- Osoba, która pracuje na nocną zmianę i wymaga odpoczynku w ciągu dnia,
- Osoba, która nie jest zobowiązana do opieki nad chorym i takowej odmawia.
Zasiłek opiekuńczy – ile i na jak długo?
Jest to świadczenie, które wypłacane jest z funduszu ubezpieczenia chorobowego. Co do zasady jego wysokość z tytułu opieki nad chorym członkiem rodziny wynosi 80% średniego miesięcznego wynagrodzenia. Te natomiast wylicza się na podstawie średniej wynagrodzeń z ostatnich 12 miesięcy, włącznie z premiami i dodatkami. Na zwolnieniu z tytułu opieki nad chorym członkiem rodziny można przebywać:
- Łącznie przez 60 dni w roku, jeśli opiekujesz się dzieckiem do ósmego roku życia lub chorym dzieckiem, które nie ukończyło 14 lat,
- Przez 14 dni w roku, jeżeli twojej opieki wymaga dziecko po czternastym roku życia, a także inny członek twojej rodziny,
- Przez 30 dni w roku, jeżeli zajmujesz się dzieckiem z niepełnosprawnością, które nie ma jeszcze 18 lat, a także wtedy, gdy drugi rodzic dziecka nie jest w stanie się nim opiekować z uwagi na chorobę, poród lub pobyt w szpitalu.
Pamiętaj, że łączna liczba dni w roku kalendarzowym, w których przebywasz na zwolnieniu, nie może przekroczyć 60, niezależnie od tego, ilu osobom musisz zapewnić opiekę. Warto również wiedzieć, że zasiłek przysługuje w każdym dniu trwania zwolnienia, nawet w weekendy i dni ustawowo wolne od pracy. Ponadto świadczenie opiekuńcze w przeciwieństwie do zasiłku chorobowego wypłacane jest bez tzw. okresu wyczekiwania.
Jakich formalności należy dopełnić?
Aby otrzymać zasiłek opiekuńczy należy złożyć odpowiednie dokumenty. Należą do nich:
- Zaświadczenie od lekarza. Jest ono wystawiane w wersji elektronicznej i automatycznie dostarczane do płatnika świadczenia,
- Wypełniony wniosek o zasiłek opiekuńczy. W przypadku opieki nad dzieckiem będzie to druk Z-15a, natomiast jeżeli ubiegasz się o zasiłek z tytułu opieki nad innym członkiem rodziny (w tym rodzica) – musisz dostarczyć uzupełniony druk Z-15b.
W zależności od osoby, nad którą sprawujesz opiekę, konieczne może być również dostarczenie zwolnienia lekarskiego dziecka, zaświadczenia, które poświadczy o słuszności zwolnienia (np. jeżeli placówka, w której przebywa dziecko została zamknięta lub jeżeli drugi opiekun trafił do szpitala bądź jest chory).
Zwolnienie lekarskie możesz uzyskać na naszej stronie internetowej!
