Ciąża to niewątpliwie czas wielu zmian zarówno dla przyszłej mamy, jak i innych członków jej najbliższej rodziny. W tym okresie kobieta potrzebuje dużo wsparcia i opieki, czasami nawet przy wykonywaniu codziennych czynności, które z powodu ciąży sprawiają jej kłopot. Zdarzają się także sytuacje, w których ciąża jest zagrożona, a ciężarna nie powinna sama dźwigać zakupów czy prowadzić auta. W tym momencie nieoceniona może okazać się obecność i pomocna dłoń taty dziecka. Czy ma on prawo zrezygnować czasowo z pracy? Jakie prawa przysługują ojcu? Czy możliwe jest wzięcie L4 na żonę w ciąży? Odpowiedzi odnajdziesz w poniższym artykule.
L4 na żonę w ciąży – kiedy i komu przysługuje?
Niewielu wie, że zwolnienie lekarskie może zostać udzielone nie tylko z powodu własnej niezdolności do pracy. Przysługuje ono również wtedy, gdy opieki wymaga dziecko lub inny członek rodziny, np. rodzice, rodzeństwo czy współmałżonek. Długość takiego zwolnienia jest szczegółowo określona w kodeksie pracy i różni się w niektórych przypadkach czasem trwania oraz wysokością zasiłku opiekuńczego, który w tym czasie przysługuje pracownikowi. Prezentuje się to następująco:
- 60 dni w roku, jeśli opiekujesz się zdrowym dzieckiem do lat 8, lub chorym do lat 14, w tym dzieckiem z niepełnosprawnością,
- 14 dni w roku, jeżeli opieki wymaga dziecko powyżej 14. roku życia lub inny członek Twojej rodziny,
- 30 dni w roku, gdy musisz zająć się dzieckiem z niepełnosprawnością, które ma ukończone 14 lat, ale nie jest jeszcze pełnoletnie. Ten okres obowiązuje również wtedy, gdy dziecko niepełnosprawne wymaga Twojej opieki z uwagi na chorobę lub pobyt w szpitalu jego drugiego rodzica.
Biorąc pod uwagę powyższe kryteria, L4 na żonę w ciąży wpisuje się w podpunkt drugi, czyli chcąc zająć się ciężarną, możesz skorzystać z czternastodniowego urlopu.
Nie musisz jednak obawiać się, że w tym czasie Ty i twoja rodzina zostaniecie bez środków do życia. Za okres opieki nad ciężarną kobietą możesz otrzymywać świadczenie w postaci zasiłku opiekuńczego. Jego wysokość wynosi 80% podstawy wymiaru. Warto wiedzieć, że przysługuje ono również w dni wolne od pracy, to jest w święta i weekendy.
Jak się ubiegać o świadczenie?
Jeżeli już podejmiesz decyzję o przejściu na urlop, aby należycie zająć się żoną i Waszym jeszcze nienarodzonym dzieckiem, musisz dopełnić kilku formalności. Potrzebne będzie:
- Przede wszystkim zwolnienie lekarskie. Lekarz może wystawić je w formie elektronicznej i automatycznie dostarczyć do płatnika świadczenia, czyli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zwolnienie to może wystawić lekarz rodzinny, ginekolog lub lekarz ze szpitala,
- Złożenie stosownego wniosku do ZUS-u. W przypadku opieki nad ciężarną żoną czy innym członkiem rodziny niebędącym dzieckiem, będzie to druk Z-15b.
Należy również spełniać kilka warunków. Po pierwsze, wymagane jest mieszkanie razem z osobą, którą będziesz się zajmować. Potrzebne może być także udowodnienie, że nie ma innej osoby, która mogłaby zaopiekować się przyszłą mamą i pomóc jej. Koniecznym warunkiem jest odprowadzanie przez tatę składek na ubezpieczenie chorobowe – nieistotne, czy są odprowadzane automatycznie dzięki umowie o pracę, czy też dobrowolnie przez zleceniobiorcę lub przedsiębiorcę. Warto przypomnieć, że podczas przebywania na L4 na żonę w ciąży obowiązują Cię takie same zasady, jak w przypadku innych zwolnień lekarskich. Nie możesz wykorzystywać go niezgodnie z przeznaczeniem czy wykonywać w tym czasie innej zarobkowej pracy.
Opieka nad żoną i dzieckiem po porodzie – te wiadomości Ci się przydadzą
Wiesz już, jak ubiegać się o urlop, aby zająć się ciężarną kobietą. Jednak co w momencie, gdy dziecko pojawi się już na świecie? Wtedy wsparcie partnera może okazać się nawet bardziej potrzebne. Czy istnieją sposoby, aby zapewnić sobie wolne od pracy po narodzinach dziecka? Przedstawiamy kilka możliwości:
- Jeżeli nie korzystałeś z L4 na żonę w ciąży, nadal masz prawo wykorzystać możliwość zwolnienia. Zasady jego otrzymania są wtedy takie same, jednak do dokumentów musisz dołączyć także skrócony akt urodzenia dziecka, który będzie potwierdzeniem ojcostwa. Co ważne, aby otrzymać zwolnienie i zasiłek opiekuńczy, nie musisz pozostawać w związku małżeńskim z matką dziecka.
- Oprócz L4, tata może także ubiegać się o urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia się dziecka. Wtedy przysługują mu dwa dni wolnego od pracy. Należy z tego tytułu złożyć odpowiedni wniosek u pracodawcy.
- Możesz skorzystać z innego wymiaru urlopu chorobowego, mianowicie z 60 dni opieki nad dzieckiem, o którym już wcześniej wspominaliśmy. Pamiętaj jednak, że jeżeli pobierałeś zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad ciężarną żoną przez 14 dni – teraz możesz to robić przez 46 dni.
- Urlop tacierzyński – możliwy jest, jeżeli mama nie wykorzystała pełnego okresu urlopu macierzyńskiego. Trwa maksymalnie 6 tygodni.
- Urlop ojcowski – jego wymiar to dwa tygodnie wolne od pracy z zachowaniem stuprocentowego wynagrodzenia. W przeciwieństwie do tacierzyńskiego, nie jest on uzależniony od tego, jak długo mama przebywała na urlopie. Prawo do ubiegania się o urlop ojcowski przysługuje do ukończenia przez dziecko dwóch lat i wymaga złożenia stosownych dokumentów.
Ciąża i pierwsze tygodnie po porodzie to magiczny, choć też pełen wyzwań, czas dla obojga rodziców, dlatego warto znać swoje prawa i wzajemnie wspierać się w pełnieniu nowej roli.
Zwolnienie lekarskie możesz uzyskać na naszej stronie internetowej!
