Zwolnienie lekarskie usprawiedliwia nieobecność pracownika w przypadku choroby. Przez okres niezdolności do pracy pracownik pobiera wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek. Co jednak, gdy wystawione zostanie zwolnienie lekarskie, a brak ubezpieczenia chorobowego?
Prawo do płatnego zwolnienia lekarskiego nabywają osoby podlegające obowiązkowemu lub dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Nie należy mylić go z ubezpieczeniem zdrowotnym, które zapewnia jedynie dostęp do bezpłatnej służby zdrowia. Jaka jest zależność między przebywaniem na zwolnieniu lekarskim a brakiem ubezpieczenia chorobowego? Bez opłacania składek na ubezpieczenie chorobowe pracownik nie otrzyma zasiłku z ZUS. Jest to szczególnie ważne dla osób prowadzących działalność gospodarczą czy zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Składki na ubezpieczenie i nabywane prawa
Składki na ubezpieczenie zdrowotne i chorobowe pobiera ZUS – te pierwsze przekazuje do NFZ, drugie zapisuje na koncie ubezpieczonego. Osoby opłacające składki chorobowe mają prawo do korzystania z zasiłku chorobowego, czyli mogą przebywać na zwolnieniu płatnym. To samo ubezpieczenie gwarantuje wypłatę zasiłku macierzyńskiego po urodzeniu dziecka. Jeśli pracownik otrzymał zwolnienie lekarskie L4 online i opłaca regularnie składki na ubezpieczenie chorobowe, będzie mógł pobierać świadczenie.
W przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, opłacanie składki chorobowej jest obowiązkowe. Inaczej wygląda sytuacja osób prowadzących działalność gospodarczą czy też pracujących na podstawie umowy cywilnoprawnej. Tu ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. W razie nieprzystąpienia do ubezpieczenia pracownik traci prawo do przysługujących z tego tytułu świadczeń.
Zwolnienie lekarskie a brak ubezpieczenia chorobowego
Zgodnie z przepisami ogólnie można powiedzieć, że pracownik może uzyskać zwolnienie lekarskie, a brak ubezpieczenia chorobowego oznacza brak świadczenia chorobowego. Istnieje jednak kilka wyjątków, o których warto wiedzieć. Osoby, które otrzymały L4 online, ale ich ubezpieczenie chorobowe wygasło, mogą dostać zasiłek pod pewnymi warunkami. Co ważne, muszą zostać spełnione wszystkie poniższe:
- chory otrzymał zwolnienie od lekarza (e-zwolnienie online lub L4 z przychodni);
- nie może pracować z powodu choroby przez co najmniej 30 dni;
- zachorował w ciągu 14 dni od wygaśnięcia ubezpieczenia lub w ciągu 3 miesięcy, jeśli objawy choroby pojawiają się później (14 dni od jej rozpoczęcia, jak ma to miejsce np. w przypadku choroby zakaźnej).
Aby uzyskać zasiłek, należy przedstawić komplet wymaganych dokumentów – druk ZUS-Z10, ZAS-53 lub Z-3b, ewentualnie wydruk zaświadczenia lekarskiego. Dokumenty należy złożyć w ZUS odpowiednim dla miejsca zamieszkania ubezpieczonego.
Ubezpieczenie chorobowe w niektórych przypadkach jest dobrowolne, jednak warto pamiętać o opłacaniu składek. To zabezpieczenie na wypadek niezdolności do pracy, dzięki któremu chory nie zostanie pozbawiony świadczenia wypłacanego przez ZUS. Trzeba też pamiętać, że ubezpieczenie chorobowe i zdrowotne to dwie inne składki, dające inne uprawnienia.