Nerwica, depresja i inne zaburzenia psychiczne mogą spowodować, że pacjent dostanie zwolnienie lekarskie od psychiatry. A powrót do pracy budzi w pracownikach obawy o reakcję pracodawców. Poznaj najważniejsze przepisy w tym zakresie!
Prawo do zwolnień lekarskich i świadczeń chorobowych przysługuje tym, którzy opłacają składki na ubezpieczenie chorobowe. Przy dolegliwościach natury psychicznej wystawiają je lekarze psychiatrzy z upoważnieniem od ZUS-u. To oni muszą wystąpić o odpowiednie uprawnienia. Inni specjaliści od zdrowia psychicznego – psychologowie, psychoterapeuci – nie wypisują L4, bo nie są lekarzami po studiach medycznych. Pracownik nie musi informować pracodawcy, że otrzymał zwolnienie lekarskie od psychiatry, a powrót do pracy jest uzależniony od czasu niedyspozycji. Powyżej 30 dni pracodawca powinien skierować go na badania kontrolne, ale po przekroczeniu limitu L4 i 3 miesiącach leczenia rehabilitacyjnego może też wypowiedzieć umowę z powodu długiej nieobecności w pracy.
Zwolnienie lekarskie od psychiatry a powrót do pracy. Czas niezdolności do pracy, skierowanie do MP
Jeżeli niemożliwość wykonywania pracy przekracza 30 dni, pracodawca powinien skierować pracownika na badania do lekarza medycyny pracy w celu wystawienia zaświadczenia o zdolności do pracy po długiej chorobie. To uniwersalna zasada. Nie ma znaczenia, czy to psychiatra wystawił zwolnienie, czy L4 wypisał inny lekarz. Naturalnie specjalista medycyny pracy nie będzie w stanie samodzielnie ocenić, czy przyczyny niedyspozycji ustąpiły całkowicie lub wystarczająco osłabły.
Co się dzieje, kiedy pracownik otrzymał zwolnienie lekarskie online od psychiatry, a powrót do pracy zależy od lekarza MP? Najlepiej, by pacjent przyniósł na badania kontrolne medycyny pracy zaświadczenie z rekomendacjami od swojego lekarza psychiatry. Dokumentacja medyczna będzie również do wystawienia L4 online i przedłużenia odpoczynku. Powrót pracownika do pracy będzie możliwy, jeśli psychiatra wystawi orzeczenie o:
- zakończeniu leczenia choroby przewlekłej;
- kontynuowaniu leczenia choroby przewlekłej i jednoczesnej poprawie stanu pacjenta na tyle, że jest już zdolny do pracy.
Pracownik na zwolnieniu od psychiatry. Informowanie pracodawcy, świadczenia chorobowe, kontrole ZUS
Pracodawca nie widzi dokładnej przyczyny zwolnienia lekarskiego swojego pracownika. Może pewne rzeczy wywnioskować z innych danych na zaświadczeniu, może też zapytać – jednak pracownik nie ma obowiązku udzielać szczegółowych odpowiedzi. Informacje o stanie zdrowia są objęte tajemnicą i chęć zachowania pewnych rzeczy dla siebie nie powinna (teoretycznie) rodzić żadnych negatywnych konsekwencji. Pracownik (jeśli jego stan na to pozwala) ma obowiązek poinformowania pracodawcy o swojej niedyspozycji najpóźniej na drugi dzień lub w ciągu 7 dni dostarczyć papierowe zwolnienie lekarskie. A powrót do pracy to już kwestia zależna od:
- rodzaju problemów ze zdrowiem psychicznym;
- objawów, aktualnego stanu;
- metody leczenia;
- charakteru obowiązków zawodowych;
- oceny ryzyka przez lekarzy.
Podobnie jak przy „zwykłym zwolnieniu lekarskim”, na L4 od psychiatry można przebywać maksymalnie 182 dni. Pracownik na umowie o pracę przez pierwsze 33 dni niedyspozycji w roku kalendarzowym (może to być kilka zwolnień z różnych powodów) otrzymuje od pracodawcy wynagrodzenie chorobowe. Później przechodzi na zasiłek chorobowy z ZUS-u. Wysokość obu świadczeń to 80% podstawy wymiaru, czyli wynagrodzenia z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym wystawiono zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy. Pracodawca i ZUS mogą kontrolować, czy:
- pracownik wykorzystuje L4 zgodnie z przeznaczeniem (np. nie wychodzi z domu bez potrzeby. Jeśli idziesz kupić leki, na które wystawiona jest recepta online, koniecznie zabierz dowód zakupu);
- zwolnienie lekarskie zostało wystawione zasadnie (badania u lekarzy orzeczników).
Zwolnienie lekarskie od psychiatry a powrót do pracy z L4. Wypowiedzenie umowy o pracę
Zgodnie z art. 53. Kodeksu pracy pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z pracownikiem, który odpowiednio długo nie pojawia się w pracy z powodu choroby. Aktualnie taka możliwość pojawia się po wyczerpaniu limitu przebywania na zwolnieniu lekarskim i 3 miesiącach leczenia rehabilitacyjnego. Pracownik może spróbować odwołać się do sądu pracy i wykazać, że do niedyspozycji oraz rozwiązania umowy doszło z przyczyn przez niego niezawinionych.
Poważne problemy skończyły się długim zwolnieniem lekarskim od psychiatry, a powrót od pracy okazał się niemożliwy? Na świadectwie pracy nie będzie żadnej wzmianki o tym, dlaczego dana osoba pozostawała niezdolna do wykonywania swoich obowiązków. Jednak długa przerwa z pewnością zwróci uwagę potencjalnych nowych pracodawców. Nie trzeba wtedy ujawniać żadnych szczegółów, wystarczy powiedzieć o „chorobie przewlekłej”.