Często u pracodawców i pracowników budzą się wątpliwości związane ze złożoną kwestią, jaką jest zwolnienie lekarskie. A koniec umowy o pracę na czas określony w środku trwającego L4 jest jedną z nich. Poznaj najważniejsze zagadnienia i regulacje prawne!
Umowa o pracę wiąże się z obowiązkiem odprowadzania składek na różne ubezpieczenia, w tym chorobowe. Płatnikiem, który reguluje zobowiązania pracownika wobec ZUS-u, jest pracodawca. Jeżeli ubezpieczony wypełni tzw. 30-dniowy okres wyczekiwania (lub jest z niego zwolniony), przysługują mu wszystkie prawa ubezpieczonego – w tym płatne L4 w trakcie niezdolności do pracy. Zwolnienie lekarskie a koniec umowy o pracę na czas określony to złożona kwestia, wiele zależy od jej czasu trwania. Chodzi głównie o wypłacane świadczenia i dopuszczalny okres zasiłkowy po ustaniu zatrudnienia. Są okoliczności, w których zakończenie umowy oznacza brak finansowego wsparcia.
Zwolnienie lekarskie a koniec umowy o pracę na czas nieokreślony. Zakończenie stosunku pracy na L4
Czas niedyspozycji i niemożliwość wykonywania pracy nie mają większego znaczenia. Nie można sztucznie przedłużyć umowy poprzez sięganie po zwolnienie lekarskie online, nawet jeśli cała seria L4 jest w pełni uzasadniona z przyczyn zdrowotnych. Trwające zwolnienie lekarskie nie wpływa na przewidziane ustanie stosunku pracy – to od jego stron zależy, czy zostanie przedłużony, czy po wygaśnięciu umowy zatrudnienie i ubezpieczenie chorobowe nie będą kontynuowane. Tak samo jest w przypadku L4 w okresie okresu wypowiedzenia. Pracodawcy często decydują się nie kontynuować współpracy z osobami, które często biorą zwolnienie od lekarza, co sprawia, że trudno na nich liczyć.
Zwolnienie lekarskie a koniec umowy o pracę na czas nieokreślony to także kwestia ubezpieczenia chorobowego. Kiedy umowa wygasa, to samo dzieje się z ubezpieczeniem. Ostatni dzień stosunku pracy jest dniem zakończenia okresu ubezpieczeniowego – możliwość dalszego pobierania świadczenia chorobowego zależy od tego, jak długi był okres zatrudnienia i ile trwa nieprzerwana niezdolność do pracy. Zanim odprowadzanie składek chorobowych pozwoli skorzystać z uprawnień ubezpieczonych, musi upłynąć okres wyczekiwania. W przypadku umów o pracę to 30 dni. Niektóre osoby są z niego zwolnione i zasiłek chorobowy przysługuje im od pierwszego dnia zatrudnienia.
Świadczenia dla pracownika na L4. Wynagrodzenie od pracodawcy, zasiłek chorobowy z ZUS-u
W czasie trwania umowy o pracę na czas określony ubezpieczonemu pracownikowi płaci pracodawca. Tak zwane wynagrodzenie chorobowe to 80–100% podstawy wymiaru, jaką jest średnie wynagrodzenie z roku poprzedzającego niedyspozycję (licząc od wcześniejszego miesiąca). Wysokość świadczenia zależy od wcześniejszych wypłat i przyczyny zwolnienia chorobowego. Zgodnie z przepisami prawa pracy, pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe przez:
- pierwsze 33 dni L4 w roku kalendarzowym;
- lub przez pierwsze 14 dni niedyspozycji w przypadku pracowników powyżej 50. roku życia.
Zwolnienie lekarskie a koniec umowy o pracę na czas określony to również kwestia otrzymania zasiłku chorobowego. To świadczenie wypłacane przez ZUS. Kiedy kończy się umowa, a wraz z nią stosunek pracy, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – pod warunkiem że nieprzerwany okres ubezpieczenia chorobowego wyniósł 30 dni. Określenie „nieprzerwany” nie jest najlepsze w świetle prawa. Przepisy dopuszczają brak ciągłości ubezpieczenia, jeżeli:
- przerwy były krótsze niż 30 dni;
- powodem przerwy były:
- urlop bezpłatny;
- urlop wychowawczy;
- służba wojskowa.
Koniec ubezpieczenia chorobowego nie oznacza, że choremu nie przysługuje żadne wsparcie i wypłaty
Zasiłek chorobowy będzie wypłacany za cały okres niezdolności po pracy – również po ustaniu zatrudnienia – jeżeli niedyspozycja powstała w okresie zatrudnienia i trwa minimum 30 dni. Kolejna rzecz na temat „zwolnienie lekarskie a koniec umowy o pracę” to niemożność podjęcia nowego zatrudnienia. Można też wziąć L4 online po zakończeniu umowy, czyli de facto po zwolnieniu z pracy. ZUS wypłaci zasiłek chorobowy po zaistnieniu odpowiednich okoliczności:
- niezdolność do pracy wynikła nie później niż 14 dni po ustaniu tytułu ubezpieczenia (tu – zakończenia umowy o pracę na czas określony i braku przedłużenia);
- powodem niedyspozycji jest choroba zakaźna, stwierdzona najpóźniej 3 miesiące po zakończeniu ubezpieczenia chorobowego z tytułu obowiązywania umowy o pracę.
Zasiłek chorobowy w okresie zwolnienia lekarskiego po zakończeniu stosunku pracy można pobierać maksymalnie przez 91 dni. Kiedy ZUS nie będzie kontynuować wypłaty świadczeń wraz z ustaniem ubezpieczenia? Prawo przewiduje następujące okoliczności:
- dana osoba ma prawo do emerytury lub renty;
- zaistnieje nowy tytuł ubezpieczenia chorobowego (np. nowa działalność zarobkowa);
- świadczeniobiorcy przysługują inne zasiłki – dla bezrobotnych, świadczenia przedemerytalne;
- prawo do zasiłku wygasło przez wyczerpanie dopuszczalnego okresu zasiłkowego (182–270 w ciągu roku, w zależności od przyczyn zwolnienia lekarskiego);
- pracownik nie przepracował niezbędnego okresu wyczekiwania.
Zwolnienie lekarskie a koniec umowy o pracę na czas nieokreślony – dokumenty do ZUS-u
Elektroniczne L4 (e-ZLA) zawiera tylko część niezbędnych danych do weryfikacji praw i kalkulacji świadczeń. Po ustaniu zatrudnienia należy złożyć oświadczenie ZUS Z-10 i formularz ZUS Z-3 (zaświadczenie płatnika składek) – w formie elektronicznej przez Platformę Usług Elektronicznych lub w formie papierowej do najbliższego oddziału instytucji. Zaświadczenie od byłego pracodawcy jest niezbędne do obliczenia wysokości zasiłku chorobowego. To pokazuje, ile daje prawo do płatnego zwolnienia lekarskiego. A koniec umowy o pracę na czas nieokreślony w trakcie choroby nie jest równoznaczny z całkowitym odcięciem od środków do życia.
W trakcie L4 trzeba przestrzegać wszystkich zaleceń lekarskich. Odpoczywać, nie przeciążać organizmu, zażywać przepisane leki. Kiedy potrzebne jest nowe opakowanie, najlepsza będzie recepta online. Nie można też wykorzystywać zwolnienia niezgodnie z przeznaczeniem.