Stres w pracy, zwany również stresem zawodowym, jest coraz powszechniejszym zjawiskiem. Nie tylko wpływa niekorzystnie na stan zdrowia, ale także zmniejsza efektywność pracownika. Przeczytaj, jakie są objawy stresu zawodowego i jak z nim walczyć!
Stres w pracy może być związany z wieloma czynnikami – nadmiarem obowiązków, zbyt dużą odpowiedzialnością, tempem pracy, złymi relacjami ze współpracownikami czy przełożonym. Niemożność sprostania wymaganiom, oczekiwaniom pracodawcy, brak wsparcia ze strony kolegów i przełożonego, brak równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym to główne przyczyny nadmiernego stresu. Ciągłe napięcie, poczucie rozczarowania, frustracja odbijają się niekorzystnie na zdrowiu psychicznym oraz fizycznym pracownika. Co ważne, negatywne skutki odczuwa nie tylko pracownik, ale cała organizacja. Warto poznać skuteczne sposoby walki ze stresem i wdrażać je każdego dnia.
Stres w pracy – przyczyny
Stres to nieodłączny towarzysz życia każdego z nas. Może on wpływać człowieka pozytywnie lub negatywnie. Najczęściej zwraca się uwagę na niekorzystne działanie długotrwałego i silnego stresu. Dość nowym i szeroko dyskutowanym od pewnego czasu zjawiskiem jest tzw. stres zawodowy, związany z wykonywaną na co dzień pracą. Jakie czynniki wpływają niekorzystnie na stan zdrowia pracowników? Co przyczynia się do pogorszenia samopoczucia? Nie sposób wymienić jednego konkretnego powodu, najczęściej jest to splot wielu różnych składowych. Do najważniejszych stresorów zaliczone zostały:
- monotonny charakter pracy, brak zróżnicowania, nowych wyzwań;
- zła organizacja czasu pracy – zbyt mało zadań lub zbyt duże obciążenie obowiązkami;
- praca pod presją czasu;
- nieelastyczny czas pracy oznaczający konieczność ścisłego, rygorystycznego przestrzegania godzin pracy;
- niedopasowanie pracownika, powierzanie mu zadań niezgodnie z kwalifikacjami, umiejętnościami i możliwościami;
- brak możliwości awansu;
- nienagradzanie pracownika, brak jasnego systemu awansowania;
- niejasno sprecyzowane obowiązki, zbyt wysokie wymagania;
- brak wsparcia ze strony współpracowników i przełożonego;
- słaby kontakt z przełożonym;
- złe relacje ze współpracownikami;
- zła komunikacja w firmie, niejasna struktura;
- brak równowagi pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym.
Każdy z tych elementów może prowadzić do tzw. wypalenia zawodowego, a dalej do rozwoju różnego rodzaju problemów zdrowotnych.
Objawy stresu zawodowego
Stres w pracy to zjawisko, którego choć raz doświadczył każdy. Jakie są pierwsze symptomy problemów? Warto zaznaczyć, że stres na każdego wpływa inaczej i różne mogą być objawy jego oddziaływania. Pierwsze konsekwencje to kłopoty z koncentracją, pamięcią, niemożność skupienia się na wykonywanych zadaniach. To oczywiście przekłada się na produktywność pracownika, który może nie wywiązywać się w sposób zadowalający z powierzonych obowiązków. Osoba zestresowana ma problemy z podejmowaniem decyzji, logicznym myśleniem, co z kolei może skutkować zwiększonym rozdrażnieniem, irytacją, wybuchami agresji.
Do czego może prowadzić ciągły stres?
Długotrwały stres w pracy sprawia, że zmniejsza się zaangażowanie, zainteresowanie wykonywanymi zadaniami. Złe samopoczucie, zmęczenie, zaburzenia snu, a nawet depresja to dalsze skutki życia w permanentnym stresie. Trzeba również podkreślić, że sytuacja nie uspokaja się po powrocie do domu – stres w pracy sprawia, że również życie prywatne wymyka się spod kontroli. Wiele osób zaczyna skarżyć się na problemy zdrowotne, m.in. bóle głowy, problemy z układem pokarmowym (nudności, wymioty, bóle brzucha, zaparcia, biegunki, utrata masy ciała), podwyższone ciśnienie tętnicze krwi. Wysoki poziom stresu może prowadzić do pojawiania się stanów lękowych, zaburzeń, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Jeśli czujesz, że ten problem dotyczy również ciebie, nie zwlekaj i umów się na konsultację. Podczas telekonsultacji zostanie wystawiona e-recepta i L4 online.
Stres w pracy a funkcjonowanie organizacji
Konsekwencje stresu to niewątpliwie spadek wydajności pracownika. Z powodu stresu pracownicy niejednokrotnie decydują się na pozostanie w domu, korzystają ze zwolnień lekarskich, co sprawia, że organizacja nie funkcjonuje już tak sprawnie, jak wcześniej. Wśród negatywnych konsekwencji stresu w miejscu pracy wymienić należy:
- wzrost absencji pracowników;
- zwiększenie rotacji pracowników;
- spadek zaangażowania w powierzone zadania;
- pogorszenie funkcjonowania firmy i jej wizerunku wśród klientów i kontrahentów.
To tylko kilka przykładów negatywnego oddziaływania stresu zawodowego na firmę. Problem ten jest coraz częściej omawiany, a organizacje mają świadomość, jak ważne dla ich prawidłowego funkcjonowania jest stworzenie przyjaznego środowiska pracy. Troska o samopoczucie pracowników to jedno z ważniejszych zadań, jakie stają przed pracodawcą. To sposób na zapobieżenie poważnym kłopotom organizacyjnym i finansowym.
Jak zmniejszyć stres w pracy? Co może pracodawca?
Wydaje się, że stres w pracy to problem jednostki. To jednak błędna teoria. Oczywiście, każdy pracownik musi zatroszczyć się samodzielnie o swoje samopoczucie psychiczne, nauczyć się sposobów radzenia sobie ze stresem. Jeśli jednak w organizacji nic się nie zmieni, żadne z działań podjętych przez pracownika nie przyniesie oczekiwanego rezultatu. Ważne zadanie ma do wykonania pracodawca, który musi poznać skalę problemu, monitorować go i wdrażać działania naprawcze. Choć nie jest to jeszcze popularne rozwiązanie – organizacja powinna skupić się na regularnych badaniach pracowników w celu ustalenia, czy w firmie problem stresu zawodowego istnieje. Jeśli zostanie on potwierdzony, należy zidentyfikować źródło problemu i zaproponować jego rozwiązanie. Warto sprawdzić, jaki jest stan psychiczny pracowników, jak radzą sobie ze stresem, jak jest nasilony.
Jak zapobiegać niepożądanym efektom stresu w pracy?
W każdej organizacji należy wdrożyć działania prewencyjne, które znacznie zmniejszą prawdopodobieństwo rozwoju nadmiernego stresu wśród pracowników. Na co warto zwrócić uwagę?
- ustalić jasne cele organizacji, strukturę – każdy pracownik powinien znać swoje miejsce i rolę w organizacji;
- każdy pracownik powinien znać swoje miejsce i rolę w organizacji, wiedzieć, jakie są jej cele;
- pracownicy muszą mieć jasno wytyczoną ścieżkę kariery, a tam, gdzie to konieczne, także dostęp do szkoleń;
- zadania i obowiązki pracowników powinny być dostosowane do ich wiedzy, umiejętności i kwalifikacji;
- należy dokładnie wytłumaczyć pracownikowi zadania, obowiązki i cele, do jakich ma dążyć;
- niezbędna jest sprawna komunikacja w firmie;
- ważne jest zapewnienie pracownikom komfortowych warunków pracy.
Stresu w pracy zawodowej raczej nie da się wyeliminować, jednak można postarać się, by był konstruktywny i napędzał do działania, zamiast paraliżować i prowadzić do rozwoju depresji.
Jak pracownik może sobie radzić ze stresem?
Jeśli stres w pracy to także twój problem, nie zwlekaj, zacznij działać natychmiast. Przeanalizuj, które czynniki są najbardziej stresogenne, co najmocniej odbija się na twoim samopoczuciu, zidentyfikuj źródła stresu. Zastanów się, co warto zmienić. Być może konieczna będzie rozmowa z przełożonym, czy osobami, z którymi pracujesz. Najważniejsze, by nie bać się własnych emocji i zdać sobie sprawę, że długotrwały stres może mieć poważne konsekwencje. Warto też pamiętać, że wielu pracowników cierpi z powodu nieprzyjemnych objawów stresu jak przemęczenie, dolegliwości żołądkowe, zaburzenia snu itp. Stres jest naturalną reakcją organizmu, jednak trwający zbyt długo z całą pewnością przełoży się na kłopoty zdrowotne.
Jak sobie radzić?
Po pracy zaplanuj czas na relaks, przyjemności. Staraj się dbać o dobry nastrój, ćwicząc, zdrowo się odżywiając i wysypiając. Jeśli czujesz, że problem cię przerasta, skorzystaj z pomocy psychoterapeuty, psychologa. Umiejętności radzenia sobie ze stresem trzeba się uczyć, a terapia może być początkiem zmian na lepsze.
W niektórych przypadkach konieczna jest pomoc lekarska i leczenie farmakologiczne. Przyczyną twojego złego samopoczucia może być już depresja – w tym przypadku podaje się leki jak:
- Miansec;
- Elicea;
- Asentra;
- Pramolan.
Niekiedy samopoczucie jest tak złe, że pracownik potrzebuje odpoczynku. W takiej sytuacji przyda się zwolnienie lekarskie online.
Stres w pracy – nie bagatelizuj!
Stres w pracy uniemożliwia prawidłowe wykonywanie obowiązków, powoduje problemy w życiu prywatnym. Prowadzi do rozwoju chorób fizycznych i zaburzeń psychicznych. Zabija wiarę we własne możliwości, utrudnia rozwój kariery zawodowej. Jeśli czujesz, że stres zawodowy przejmuje nad tobą kontrolę, działaj jak najszybciej. Spróbuj go zrozumieć, znaleźć jego źródło i zacznij z nim walczyć.
Sposobów na poradzenie sobie ze stresem jest sporo, jednak każdy musi znaleźć najlepszy dla siebie. Czy będzie to zmiana nastawienia, terapia, czy leki zależy od nasilenia objawów. Walka ze stresem zawodowym to zadanie zarówno dla pracodawców, jak i każdego z nas.