Zaburzenia świadomości to zespół złożonych problemów, które mogą wpływać na sposób, w jaki osoba identyfikuje i odczuwa rzeczywistość. Wyjaśniamy, jakie są przyczyny tego stanu, a także jak można go leczyć. Czy ten problem dotyczy również ciebie?
- Zaburzenia świadomości są złożonym zespołem problemów wpływających na sposób, w jaki chory odbiera rzeczywistość.
- Najczęściej mają podłoże neurologiczne, takie jak urazy mózgu, udary, czy choroby neurodegeneracyjne.
- Zaburzenia świadomości możemy podzielić na ilościowe oraz jakościowe.
- Ilościowe dotyczą stopnia czuwania, natomiast jakościowe objawiają się m.in. urojeniami, halucynacjami czy dezorientacją.
- Leczenie zaburzeń świadomości zależy od ich przyczyny i może obejmować terapie farmakologiczne, psychologiczne oraz fizjoterapię.
Czym są zaburzenia świadomości? Najczęstsze przyczyny
Świadomością nazywamy aktywność umysłu, dzięki której ludzie mogą orientować się w świecie i odpowiednio na nią reagować. Zaburzenia świadomości są więc stanem, kiedy dochodzi do utraty tej zdolności. Najczęściej jest to wynikiem urazu mózgu lub choroby neurologicznej. Uraz może powodować zmiany w zakresie funkcji świadomości, a także prowadzić do zaburzeń zdolności kognitywnych. W przypadku zaburzeń świadomości należy skonsultować się z lekarzem i wdrożyć leczenie. Wtedy pomocna okaże się recepta online.
Możliwe przyczyny zaburzeń świadomości
Przyczyny tej przypadłości dzielimy na pierwotne i wtórne. Główne przyczyny pierwotnych zaburzeń świadomości związane są z uszkodzeniem mózgu. Najczęściej występujące to udary mózgu, krwotoki podpajęczynówkowe, zapalenia opon mózgowych oraz mózgu, guzy mózgu, padaczka oraz urazy czaszkowo-mózgowe. Inne możliwe przyczyny zaburzeń świadomości mogą obejmować zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej czy cukrzycę, w której przypadku problemy mogą wynikać zarówno ze zbyt wysokiego poziomu glukozy, jak i z przedawkowania insuliny skutkującego hipoglikemią. Zaburzenia te mogą również być spowodowane działaniem czynników zewnętrznych, takich jak przegrzanie czy porażenie prądem.
Objawy zaburzeń świadomości
Zaburzenia świadomości dzielą się na ilościowe i jakościowe. Ilościowe zaburzenia świadomości dotyczą stopnia czuwania i obejmują senność patologiczną, półśpiączkę i śpiączkę. W przypadku jakościowych zaburzeń występują np. delirium (majaczenie) z urojeniami, omami, halucynacjami, stanami lękowymi, niepokojem ruchowym, zaburzeniami pamięci, dysforią, agresywnymi zachowaniami. U nieprzytomnych pacjentów mogą występować zaburzenia zwieraczy pęcherza moczowego i odbytu, prowadzące do zatrzymania moczu i stolca lub bezwiednego ich oddawania. Niewielkie zaburzenia świadomości mogą wystąpić przy temperaturze ciała poniżej 35°C, a ciężka śpiączka z zagrożeniem życia przy temperaturze poniżej 28°C.
Ilościowe zaburzenia świadomości
W przebiegu ilościowych zaburzeń świadomości dochodzi do sytuacji, kiedy pacjent ma zawężony stopień odbioru zarówno rzeczywistości, jak i własnej osoby. Oznaczają głębokość upośledzenia przytomności chorego i wynikają z działania dwóch istotnych struktur ośrodkowego układu nerwowego: układu siatkowatego w pniu mózgu i kory mózgu. Najłagodniejszym ilościowym zaburzeniem świadomości jest przymglenie świadomości (obnubilatio). Wyróżniamy także m.in. senność patologiczną oraz śpiączkę (komę).
Przyczyny i objawy ilościowych zaburzeń świadomości
Przyczynami zaburzeń ilościowych świadomości mogą być uszkodzenia mózgu, takie jak udary mózgu, krwotoki podpajęczynówkowe, zapalenia opon mózgowych oraz mózgu, guzy mózgu, padaczka oraz urazy czaszkowo-mózgowe. Niewielkie zaburzenia świadomości mogą wystąpić także przy obniżonej temperaturze ciała. Objawem tego rodzaju stanu zaburzenia świadomości jest ograniczony kontakt słowny z chorym, zniesiony lub osłabiony odruch rogówkowy, zwiotczenie mięśni oraz brak reakcji na bodźce bólowe. Pacjent potrzebuje natychmiastowej pomocy, później konieczne bywa L4 online.
Jakościowe zaburzenia świadomości
Jakościowe zaburzenia świadomości występują w postaci zespołu majaczeniowego (tzw. delirium), zespołu splątaniowego, zespołu onejroidalnego oraz zespołu zamroczeniowego. Przypadłości towarzyszą zmiany w treści świadomości, takie jak dezorientacja, urojenia, halucynacje czy zaburzenia pamięci. Po epizodzie związanym z zaburzeniami myślenia i świadomości warto zdecydować się na zwolnienie lekarskie online. Pozwoli ono pacjentowi odzyskać siły, które są potrzebne do codziennego funkcjonowania.
Przyczyny i objawy jakościowych zaburzeń świadomości
Przyczyny tego typu zaburzeń obejmują mnogość czynników, takich jak zatrucia (alkoholem, substancjami psychoaktywnymi, lekami czy metalami ciężkimi), odwodnienie, oraz pierwotne uszkodzenia mózgu. Należy tu wymienić m.in. krwotok podpajęczynówkowy, zapalenie mózgu, guzy mózgu, zapalenie opon mózgowych, padaczka, udar mózgu czy urazy czaszkowe. Chory często cierpi na omamy, splątanie, traci orientację, jest pobudzony, a często nawet agresywny.
Co robić, gdy wystąpią zaburzanie świadomości?
W przypadku wystąpienia poważnych zaburzeń świadomości u chorego niezbędna jest natychmiastowa pomoc medyczna. Kiedy dochodzi do utraty przytomności lub śpiączki należy wezwać karetkę pogotowia, dzwoniąc pod numer 112. Pierwszoplanowym postępowaniem w przypadku zaburzeń świadomości, zwłaszcza w stanie śpiączki, jest zabezpieczenie podstawowych funkcji życiowych, czyli oddechu i krążenia. Następnie konieczne jest przeprowadzenie pełnej i szczegółowej diagnostyki, aby ustalić przyczynę zaburzenia świadomości.
Zasady postępowania w przypadku rozpoznanych chorób
W przypadku osób z chorobą nowotworową, zaburzenia świadomości mogą być związane z hipotonią ortostatyczną, która występuje w zaawansowanej fazie choroby i może być wynikiem postępującego wyniszczenia organizmu, odwodnienia lub niedokrwistości. Leczenie takich przypadków powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz przyczyny zaburzeń świadomości.
Zaburzenia świadomości a cukrzyca
W przypadku wystąpienia zaburzeń świadomości spowodowanych cukrzycą należy natychmiast podjąć odpowiednie działania. Zaburzenia świadomości mogą wynikać zarówno ze zbyt wysokiego poziomu glukozy, jak i z przedawkowania insuliny skutkującego hipoglikemią. Sprawdź poziom cukru we krwi, jeśli jest zbyt wysoki, postępuj zgodnie z zaleceniami lekarza dotyczącymi dawkowania insuliny. Kiedy jest zbyt niski, podaj choremu coś słodkiego do jedzenia lub picia, np. słodką herbatę, sok czy glukozę. Gdy stan chorego się poprawi, podaj mu posiłek bogaty w węglowodany. Gdy zaburzenia świadomości nie ustępują lub nasilają się, należy niezwłocznie wezwać pomoc medyczną.
Diagnostyka zaburzeń świadomości
Rozpoznanie zaburzeń świadomości obejmuje różne badania, które pomagają zidentyfikować przyczynę problemu. Zależy to od wywiadu lekarskiego i podejrzeń co do przyczyny wystąpienia problemu. Warto pamiętać, że diagnoza zaburzeń świadomości może wymagać współpracy między różnymi specjalistami, takimi jak neurolog, psychiatra czy internista.
Badania, które mogą zostać zlecone przez lekarza
Do zdiagnozowania problemu najczęściej wykorzystywane są:
- Tomografia komputerowa (TK) i obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI). To kluczowe badania obrazowe wykonywane w celu oceny mózgu i identyfikacji potencjalnych przyczyn zaburzeń świadomości. Mogą być również wykonywane zdjęcia rentgenowskie;
- podstawowe badania laboratoryjne obejmują ocenę moczu i morfologię krwi. Inne badania laboratoryjne mogą obejmować ocenę wykładników stanu zapalnego, poziomu glukozy we krwi, mocznika i elektrolitów, a także badania bakteriologiczne i mykologiczne;
- elektroencefalografia (EEG) jest badaniem, które pomaga w diagnozowaniu chorób i zaburzeń, takich jak epilepsja (padaczka) lub ADD (zaburzenie koncentracji uwagi). Może być również użyteczne przy ustalaniu przyczyny częstych bólów głowy, zaburzeń snu lub omdleń.
Leczenie zaburzeń świadomości
Leczenie zależy od przyczyny problemu i obejmuje różne metody. W pierwszej kolejności, każde zaburzenie świadomości, począwszy od krótkotrwałego omdlenia, wymaga natychmiastowej pomocy medycznej. Leczenie może obejmować zarówno farmakoterapię, jak i interwencje psychologiczne, terapię behawioralną, fizjoterapię czy terapię zajęciową, w zależności od przyczyny zaburzeń świadomości. Ważne jest, aby było dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i skierowane na eliminację przyczyny. Jeśli za zaburzenia świadomości odpowiadają niedobory elektrolitowe, należy je uzupełnić, podając płyny.
Zaburzenia świadomości to zespół stanów, których objawami są senność, dezorientacja, problemy z pamięcią i koncentracją. Może być wywołany przez traumatyczne wydarzenia, choroby lub niektóre leki. Leczenie z reguły obejmować terapię farmakologiczną, zabiegi psychologiczne i środki wspomagające. Niezwykle ważne jest udzielenie pomocy medycznej choremu.