Zaburzenia równowagi to poczucie niestabilności ciała podczas chodzenia, uczucie chwiania się, problem z zachowaniem równowagi. Niekiedy towarzyszą im zawroty głowy, nudności. O czym świadczą dolegliwości? Czy to objaw choroby? Sprawdzamy!
- Zaburzenia równowagi to poczucie niestabilności, chwiania i wirowania własnego ciała.
- Zaburzenia mogą być odczuwane podczas chodzenia lub stania.
- Uczuciu niestabilności towarzyszą zawroty głowy, mdłości, wymioty.
- Zaburzenia równowagi mogą być spowodowane chorobami serca, układu nerwowego.
- Zaburzenia psychiczne także objawiają się problemami z utrzymaniem równowagi (depresja, nerwice).
- Zaburzenia równowagi częściej występują u osób dorosłych.
- Problem zaburzeń równowagi należy zdiagnozować.
- W leczeniu stosuje się farmakoterapię, fizjoterapię, rehabilitację.
Zaburzenia równowagi – czym są, jakie są objawy?
Zaburzenia równowagi to dolegliwość polegająca na odczuciu niestabilności w przestrzeni. Charakterystyczna dla zaburzeń są zawroty głowy. Pacjent ma wrażenie wirowania otoczenia, kołysania, unoszenia, może zataczać się i skarżyć na osłabienie nóg. Czasem towarzyszą mu nudności i wymioty, oczopląs. Ponieważ zaburzenia równowagi mogą wynikać z różnych chorób, pacjenci często trafiają do wielu specjalistów, aby poznać przyczynę ich dolegliwości.
Trzeba pamiętać, że za zachowanie równowagi odpowiada zespół przedsionkowy, narząd wzroku, zmysł czucia głębokiego. Z receptorów mieszczących się w wymienionych narządach do ośrodkowego układu nerwowego przesyłane są informacje, które następnie są przetwarzane na impulsy i wysyłane do określonych grup mięśni (szkieletowych i okoruchowych), których zadaniem jest ustabilizowanie ciała.
Zaburzenia równowagi – przyczyny
Najczęstszymi przyczynami zaburzeń równowagi są choroby ucha (np. błędnika), choroby układu nerwowego lub schorzenia ogólnoustrojowe. Za zaburzenia mogą odpowiadać także czynniki psychologiczne. Tylko kilka procent dolegliwości związanych z zaburzeniami równowagi stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia. Wśród możliwych przyczyn dolegliwości należy wymienić:
- choroby ucha wewnętrznego (zapalenie błędnika, urazy, choroba lokomocyjna), środkowego (zapalenie trąbki słuchowej, guz perlisty), zewnętrznego (zalegające ciało obce);
- choroby układu nerwowego – zapalenie nerwu przedsionkowego, stwardnienie rozsiane, padaczka, migrena, guzy, choroby naczyniowe mózgu (zawał lub krwotok), udar mózgu, choroba Parkinsona;
-
zaburzenia i choroby ogólnoustrojowe – nadciśnienie tętnicze, zbyt niskie ciśnienie tętnicze, niski poziom cukru, menopauza, podeszły wiek, dysfunkcja układu przedsionkowego, zaburzenia widzenia;
- zaburzenia na tle psychicznym – depresja, stany lękowe.
Zaburzenia równowagi mogą być również zgłaszane jako efekt przyjęcia zbyt dużej dawki alkoholu lub następstwo zaburzeń elektrolitowych. Problemy z utrzymaniem równowagi zdarzają się również na skutek stosowania niektórych leków. Specjalista musi wykluczyć także poważną chorobę kardiologiczną (niewydolność serca) oraz niedociśnienie ortostatyczne.
Łagodne położeniowe zawroty głowy
Łagodne położeniowe zawroty głowy spowodowane są przemieszczaniem się kamyczków błędnikowych (otolity). Dolegliwość najczęściej towarzyszy osobom między 50. a 70. rokiem życia. U młodszych pacjentów mogą być związane z urazem głowy. Jakie są objawy zaburzenia? Pacjenci odczuwają wirowanie zwłaszcza przy zmianie pozycji ciała, mogą skarżyć się na nudności i wymioty, nadmierne pocenie się, oczopląs. Leczenie tego rodzaju zaburzenia jest bardzo proste – lekarz wykonuje kilka ruchów głową pacjenta, aby kamyczki błędnikowe ułożyły się w odpowiednim miejscu.
Zaburzenia równowagi – neuropatia obwodowa
Neuropatia obwodowa polega na uszkodzeniu struktur komórek nerwowych, co powoduje pojawienie się dolegliwości. Neuropatia może dotyczyć osób w różnym wieku. Za uszkodzenie nerwów w obwodowym układzie nerwowym mogą odpowiadać choroby jak cukrzyca lub miażdżyca, choroby nerek, a także niedobór witamin. Przyczyną uszkodzenia pojedynczych nerwów może być uraz, ucisk, niedokrwienie. Do objawów neuropatii obwodowej zalicza się zaburzenia czuciowe, ruchowe, kołatanie serca, osłabienie, zaburzenia rytmu serca, zaburzenia równowagi. Leczenie choroby obejmuje rehabilitację, podawanie leków. To problem neurologiczny, który należy zdiagnozować i leczyć.
Zaburzenia równowagi – diagnostyka
Zaburzenia równowagi i zawroty głowy to niepokojące objawy, które bezwzględnie należy skonsultować z lekarzem. Zazwyczaj to lekarz pierwszego kontaktu decyduje, do jakiego specjalisty powinien najpierw udać się pacjent – kardiologa, laryngologa, czy neurologa. Jeśli nie masz możliwości zgłosić się do przychodni, skorzystaj na początek z telekonsultacji. Lekarz zbierze wywiad (należy zgłosić wszystkie niepokojące objawy), wypisze skierowanie, receptę (recepta online) a jeśli pacjent czuje się źle, wystawi zwolnienie lekarskie online.
W celu zdiagnozowania przyczyny zaburzeń równowagi wykonuje się badania krwi – warto sprawdzić morfologię, mocznik, stężenie glukozy, jodu, potasu, kreatyninę, TSH. W niektórych przypadkach przeprowadzane jest badanie obrazowe głowy lub kręgosłupa. Wyniki powinny pozwolić poznać przyczynę problemów z równowagą i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Leczenie zaburzeń równowagi
Leczenie zaburzeń równowagi zależne jest od przyczyny. Niekiedy stosuje się jedynie leczenie objawowe i doraźne, które ma na celu złagodzenie dolegliwości. W przypadku wykrycia choroby, które powoduje zawroty głowy, konieczne jest leczenie podstawowego schorzenia. Czasem pacjent musi odpocząć – lekarz wystawia zwolnienie (L4 online).
Przyczyn zawrotów głowy, utraty równowagi może być wiele, dlatego w pierwszej kolejności należy znaleźć źródło problemu. W przypadku niegroźnych schorzeń wystarczy leczenie objawowe, podawanie leków przeciwwymiotnych, łagodzących zawroty głowy (Betaserc, Torecan, Histigen) Niekiedy konieczne jest podanie leków przeciwzapalnych poprawiających metabolizm komórek nerwowych.
Jeśli występują zaburzenia równowagi, koniecznie należy sprawdzić stan kręgosłupa – w wielu przypadkach skuteczna jest fizjoterapia, masaże. Fizjoterapeuta powinien pochylić się zwłaszcza nad kręgami szyjnymi (C1-C3) oraz popracować nad mięśniami mostkowo-obojczykowo-sutkowymi, długim szyi, skrzydłowym przyśrodkowym i bocznym. U pacjentów poudarowych konieczna jest rehabilitacja przywracająca sprawność ruchową.
Zaburzenia równowagi – podsumowanie
Na układ równowagi składa się kilka narządów – narząd wzroku, układ błędnikowy, zmysł czucia głębokiego. Zaburzeniom równowagi mogą towarzyszyć inne, nieprzyjemne objawy. W przypadku braku równowagi lekarz musi wziąć pod uwagę wiele różnych schorzeń – mniej lub bardziej groźnych. Dopiero odpowiednie badania pozwolą poznać przyczynę dolegliwości i wdrożyć właściwe leczenie.
Jeśli borykasz się z podobnym problemem, koniecznie zgłoś się do lekarza. Szybka diagnoza, zmiana stylu życia, zastosowanie leków, a może po prostu więcej odpoczynku, pomogą ci uporać się z zaburzeniami równowagi i zawrotami głowy.