Zaburzenia krzepnięcia krwi to inaczej skaza krwotoczna, czyli skłonność do przedłużających się samoistnych krwawień. Mogą być schorzeniem wrodzonym lub nabytym. Jak się objawiają i jak wygląda leczenie? Sprawdzamy!
- Zaburzenia krzepliwości mogą być wrodzone lub nabyte.
- Przyczyną mogą być choroby, uszkodzenia naczyń, niedobory.
- Zaburzenia krzepliwości mogą mieć poważne konsekwencje – krwawienia wewnętrzne, zakrzepica.
- Zaburzenia należy diagnozować i leczyć.
- Stosuje się farmakoterapię, leczenie chirurgiczne, suplementację.
Zaburzenia krzepnięcia krwi – rodzaje zaburzeń
Do zaburzeń krzepnięcia krwi zalicza się skazy krwotoczne oraz skazy zakrzepowo-zatorowe. Z kolei skazy krwotoczne należy podzielić na skazy naczyniowe, osoczowe i płytkowe. W każdym przypadku można mówić o różnych przyczynach nieprawidłowości. Warto zauważyć, że niektóre zaburzenia są wrodzone, inne nabyte. Poszczególne skazy mogą charakteryzować się skłonnością do tworzenia skrzepów lub obfitymi, przedłużającymi się krwawieniami. Przyczyną mogą być choroby, powikłania po ciąży i porodzie, zakażeniach lub ukąszeniach. Nieprawidłowości związane są również z zaburzeniami składników krwi – naczyń, płytek krwi, osoczowych czynników krzepnięcia. Problemy z krzepliwością krwi należy zdiagnozować, a następnie wdrożyć odpowiednie leczenie.
Zaburzenia krzepnięcia krwi – objawy
W zależności od rodzaju zaburzenia procesu krzepnięcia inne będą objawy nieprawidłowości. To przede wszystkim nadmierne i nieprawidłowe krwawienia wywołane jakimś urazem, ale też pojawiające się bez widocznej przyczyny. Problemy z układem krzepnięcia może objawiać się w postaci bardziej obfitej miesiączki, niekiedy łatwiejszym powstawaniem siniaków (krwawe podbiegnięcia w skórze) lub krwawieniem dziąseł po myciu zębów. Zaburzenia krzepliwości objawiają się również:
- skazy krwotoczne osoczowe – późnymi krwawieniami pourazowymi, powtarzającymi się wylewami krwi domięśniowymi;
- skazy krwotoczne płytkowe i naczyniowe – wybroczynami na skórze, śluzówkach, obfitymi krwawieniami z nosa, przedłużającymi się miesiączkami, przedłużającym się krwawieniem po wyrwaniu zęba;
- skazy zakrzepowo-zatorowe – występowaniem incydentów zakrzepowych (ból łydek podczas chodzenia, obrzęki kończyn);
- ciężka hemofilia – krwawieniami do stawów prowadzącymi do och deformacji, krwawieniami do mięśni, z układu pokarmowego, krwotokami wewnątrzczaszkowymi.
Zaburzenia krzepnięcia krwi – przyczyny
Skazy naczyniowe powstają na skutek uszkodzenia ścian naczyń krwionośnych, do których może dojść w przebiegu niektórych zakażeń bakteryjnych lub wirusowych. Przyczyną uszkodzeń może być również przyjmowanie leków, zwłaszcza glikokortykosteroidów. Skaza naczyniowa może być wrodzona – przykładem jest schorzenie określane jako wrodzona naczyniakowatość krwotoczna.
Skazy płytkowe spowodowane są nieprawidłową liczbą płytek krwi (małopłytkowość) lub zaburzeniem ich funkcjonowania. Nieprawidłowa liczba trombocytów może wynikać z niedostatecznego ich wytwarzania lub nadmiernego wydalania z układu krążenia. Zaburzenia czynności trombocytów są zazwyczaj rezultatem leczenie jakiegoś schorzenia lub wiążą się z występowaniem choroby wątroby.
Przyczyną zaburzeń procesu krzepnięcia krwi może być skaza osoczowa spowodowana niedoborem jakiegoś czynnika krzepnięcia krwi (hemofilia, choroba von Willebranda).
Innym zaburzeniem krzepliwości jest trombofilia. W przebiegu nadkrzepliwości może dojść do rozwoju choroby zakrzepowej. Również to zaburzenie może być wrodzone lub nabyte (zespół antyfosfolipidowy).
Zaburzenia mogą być spowodowane niedoborem witamin K, witaminy B12, kwasu foliowego.
Diagnozowanie zaburzeń procesu krzepnięcia krwi
W diagnostyce zaburzeń krzepliwości krwi stosuje się badania laboratoryjne. Jeśli podejrzewasz, że możesz mieć kłopoty z krzepliwością, zwróć się do lekarza. Możesz skorzystać z teleporady, podczas której specjalista wypisze skierowanie na badania, a jeśli uzna to za konieczne wystawi L4 online i receptę (e-recepta). Jakie badania należy wykonać m.in.:
- badania krwi – morfologia z rozmazem;
- badanie układu krzepnięcia – czas protrombinowy i trombinowy, stężenie fibrynogenu, APTT, czas krwawienia i okluzji;
- badania biochemiczne – stężenie i aktywność czynników krzepnięcia (stężenie czynnik VIII krzepnięcia), badanie moczu;
- biopsja szpiku;
- badania w kierunku chorób zakaźnych i autoimmunologicznych;
- antykoagulant toczniowy;
- stężenie wolnego białka S;
- aktywność białka C i wiele innych.
Dalsze badania zależne są od uzyskanych wyników i decyzji lekarza. Postawienie prawidłowej diagnozy jest konieczne, aby zastosować właściwe leczenie.
Leczenie zaburzeń krzepnięcia i skaz
Pacjent ze zdiagnozowanymi zaburzeniami powinien podjąć leczenie. Jest ono dostosowane do rodzaju choroby. W przypadku skazy zakrzepowo-zatorowej przepisywane są leki przeciwkrzepliwe. Ich zadaniem jest rozrzedzanie krwi i niedopuszczanie do powstawania zakrzepów.
Jeśli u osoby ze skazą krwotoczną dojdzie do krwawienia, należy zatamować krwawienie (założyć opatrunek uciskowy) i zabrać chorego do szpitala. Konieczne może być bowiem podanie krwi, preparatów krwiopochodnych lub uzupełnienie brakujących składników, np. podanie koncentratu płytek krwi. Leczenie objawowe może polegać także na usuwaniu powstałych skrzeplin (niekiedy konieczna jest interwencja chirurgiczna).
Lekarz może zalecić także suplementację witaminy K lub z grupy B (Diclovit, Milgamma-100), których znaczny niedobór może prowadzić do problemów z krzepliwością. W niektórych przypadkach chory otrzyma L4 (zwolnienie lekarskie online).
Nieprawidłowa krzepliwość krwi – powikłania
Niewłaściwe leczenie lub brak terapii mogą prowadzić do poważnych powikłań. Wśród najważniejszych należy wymienić:
- krwawienia do mózgu;
- krwawienia do stawów;
- bóle stawów;
- krwawienia do jelit;
- zakrzepica.
Jeśli podejrzewasz, że problem może cię dotyczyć, koniecznie porozmawiaj z lekarzem, wykonaj podstawowe badania. Choroby układu krzepnięcia powinny być diagnozowane i leczone, aby zapobiec poważnym powikłaniom zakrzepowo-zatorowym i uniknąć wystąpienia krwawienia, które może się pojawić nawet bez uchwytnej przyczyny.