Zaburzenia korzeni i splotów nerwowych to szeroka grupa chorób, które obejmują różne schorzenia związane z uszkodzeniem lub dysfunkcją układu nerwowego. Poznaj ich rodzaje, częste przyczyny, typowe objawy oraz możliwe sposoby wyleczenia!
- Korzenie nerwowe to struktury anatomiczne wychodzące z rdzenia kręgowego, odpowiedzialne za przekazywanie sygnałów nerwowych między rdzeniem kręgowym a pozostałymi częściami ciała (funkcje czucia i ruchu).
- Sploty nerwowe to złożone sieci połączonych ze sobą korzeni nerwowych, które tworzą większe nerwy obwodowe.
- Klasyfikacja zaburzeń korzeni i splotów nerwowych w systemie ICD-10 różni się od podziału, który wprowadza ICD-11;
- Do najczęstszych przypadłości tego typu należy zespół korzeniowy. Objawy zależą głównie od lokalizacji uszkodzeń lub innych zmian w obrębie neuronów.
- Sposób leczenia zależy od pierwotnej przyczyny, objawów i ich nasilenia oraz wielu innych czynników.
Zaburzenia korzeni i splotów nerwowych – grupa chorób w systemie ICD-10
Stanowi część rozdziału VI „Choroby układu nerwowego” i kategorii „Zaburzenia obejmujące nerwy, korzenie nerwów rdzeniowych i sploty nerwowe”. Obejmuje szereg schorzeń, takich jak neuropatie korzeniowe, zespoły uciskowe korzeni nerwowych, zapalenia splotów nerwowych czy zespoły cieśni nerwów obwodowych.
Do zaburzeń korzeni i splotów nerwowych zaliczono:
- zaburzenia splotu ramiennego;
- zaburzenia splotu lędźwiowo-krzyżowego;
- zaburzenia korzeni nerwów rdzeniowych szyjnych niesklasyfikowane gdzie indziej;
- zaburzenia korzeni nerwów rdzeniowych piersiowych niesklasyfikowane gdzie indziej;
- zaburzenia korzeni nerwów rdzeniowych lędźwiowo-krzyżowych niesklasyfikowane gdzie indziej;
- nerwoból z zanikiem mięśni;
- zespół bólu fantomowego kończyny z bólem;
- zespół bólu fantomowego kończyny bez bólu;
- inne zaburzenia korzeni nerwów rdzeniowych i splotów nerwowych;
- zaburzenia korzeni nerwów rdzeniowych i splotów nerwowych, nieokreślone.
Każda grupa ma unikalny kod, może zawierać dodatkowe podgrupy
Grupa kodów na zaburzenia korzeni i splotów nerwowych w systemie ICD-10 to G54 – nadrzędna kategoria obejmuje zakres – G50–G59. Kod widnieje np. na dokumencie, jakim jest zwolnienie lekarskie online dla pacjenta. Poniżej przykłady schorzeń zaklasyfikowanych do innych kategorii, ale powiązanych z opisywanymi tutaj schorzeniami:
- uraz korzeni nerwowych nerwów odcinka lędźwiowego i krzyżowego rdzenia kręgowego;
- choroby korzeni nerwów rdzeniowych – np. zapalenie nerwów lub korzeni nerwów rdzeniowych;
- zatrzymany korzeń zęba;
- zaburzenia układu nerwowego wegetatywnego;
- polineuropatie i inne zaburzenia obwodowego układu nerwowego.
ICD-11 i zaburzenia korzeni nerwowych, splotów lub nerwów obwodowych
W latach 2024-26 można spodziewać się zakończenia prac nad polską wersją najnowszego systemu Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób WHO. Zaburzenia korzeni i splotów nerwowych pozostają częścią rozdziału 8. „Choroby układu nerwowego” Do kategorii zaburzeń korzeni nerwowych, splotów lub nerwów obwodowych należą poniższe podkategorie (wraz ze swoimi podgrupami):
- zaburzenia nerwów czaszkowych;
- zaburzenia korzeni nerwowych lub splotów;
- polineuropatia;
- mononeuropatia;
- dziedziczna neuropatia;
- inne, określone zaburzenia korzeni, splotów, nerwów obwodowych;
- pozostałe, nieokreślone zaburzenia korzeni, splotów, nerwów obwodowych.
Powyższe i poniższe tłumaczenia to określenia nieoficjalne i mogą zostać sformułowane inaczej w ostatecznej wersji dokumentu. Choćby podkategoria „Zaburzenia korzeni nerwowych lub splotów” może otrzymać brzmienie „Zaburzenia korzeni i splotów nerwowych” – aktualnie obejmuje następujące grupy i kody:
- uciski korzeni nerwowych i splotów – 8B90;
- zaburzenia splotu ramiennego – 8B91;
- zaburzenia splotu lędźwiowo-krzyżowego – 8B92;
- radikulopatia – 8B93;
- cukrzycowa radilopleksoneuropatia – 8B94
- wtórne uszkodzenie splotu ramiennego spowodowane określonymi zaburzeniami – 8B95;
- inne zaburzenia określone – 8B9Y;
- inne zaburzenia nieokreślone – 8B9Z.
Jednym z zaburzeń korzeni i splotów nerwowych jest tzw. zespół korzeniowy
Zespół korzeniowy to inaczej radikulopatia – schorzenie wynikające z uszkodzenia, ucisku lub zapalenia jednego lub większej liczby korzeni nerwów rdzeniowych. W zależności od lokalizacji naruszonych struktur, przypadłość wpływa na różne funkcje organizmu i objawia się w różnorodny sposób. Do najczęstszych symptomów należą:
- dolegliwości bólowe – ból ostry, przewlekły, promieniujący wzdłuż nerwu;
- uczucie drętwienia, mrowienia i inne zaburzenia czucia;
- osłabienie mięśni różnych części ciała.
Odczuwasz podobne symptomy i podejrzewasz zaburzenie korzeni i splotów nerwowych u siebie? Weź L4 online i jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem! Leczenie zespołu korzeniowego zależy od przyczyny i nasilenia objawów. W łagodnych przypadkach często stosuje się konsultacje z fizjoterapeutą, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz ćwiczenia wzmacniające i rozciągające mięśnie. Gdy dolegliwości nie ustępują mimo konserwatywnego leczenia lub gdy istnieje ryzyko trwałego uszkodzenia nerwu, możliwe jest zastosowanie leczenia inwazyjnego, takiego jak operacja neurochirurgiczna.
Przyczyny, objawy i leczenie ucisku na korzenie nerwów rdzeniowych
Uciskowe zaburzenie korzeni nerwowych najczęściej są spowodowane przez:
- przepuklinę jądra miażdżystego: krążka międzykręgowego;
- stenozę – zwężenie kanału nerwowego;
- zmiany zwyrodnieniowe, zwł. w obrębie stawów kręgosłupa;
- mechaniczne urazy kręgosłupa;
- stany zapalne i infekcje;
- choroby, zaburzenia metaboliczne;
- zmiany nowotworowe.
Do typowych objawów należą ból, drętwienie i mrowienie, osłabienie intensywności odczuwanych bodźców, spadek siły mięśniowej, a także rozmaite niedowłady i porażenia. Sposób leczenia ucisku (oraz innych przypadłości) zależy przede wszystkim od przyczyny. Wśród najczęściej zalecanych metod są:
- zabiegi fizjoterapeutyczne;
- fizykoterapia;
- zmiany stylu życia – trzymanie odpowiedniej wagi ciała, regularne ćwiczenia, dbanie o ergonomię pracy i unikanie długotrwałego siedzenia lub stania;
- inwazyjne operacje neurochirurgiczne;
- farmakoterapia.
Jak na ucisk korzeni nerwowych pomagają leki?
Leki na zaburzenia korzeni i splotów nerwowych mają za zadanie złagodzić dokuczliwe objawy. To przede wszystkim środki przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz miorelaksacyjne. Silniejsze preparaty wymagają zlecenia przez lekarza (wówczas wypisywana jest e-recepta). Lepiej nie sięgać samodzielnie po żadne farmaceutyki, nawet te dostępne bez recepty. Najlepiej skonsultować się ze specjalistą, rozpoznać faktyczne źródło problemu i dostosować kolejne działania do rzeczywistego stanu organizmu, a nie własnych podejrzeń i domysłów.