Zwolnienie lekarskie należy do praw pracownika płacącego składki na ubezpieczenie chorobowe – bez znaczenia, czy jest ono obowiązkowe czy dobrowolne. Służy ono jako usprawiedliwienie nieobecności w pracy, spowodowanej pogorszeniem stanu zdrowia pracownika lub członka jego rodziny, któremu musi zapewnić opiekę. Zwolnienie lekarskie może zostać wystawione przez odpowiednio uprawnionego lekarza dowolnej specjalizacji lub asystenta medycznego.
Na zwolnieniach lekarskich – w formie elektronicznej noszących nazwę „e-ZLA” – widnieją odpowiednie kody, dostarczające potrzebnych informacji o zwolnieniu. Co one oznaczają? Kto je widzi? Jak działają kody na L4?
Co oznaczają kody na L4?
Osoba wystawiająca zwolnienie lekarskie dołącza do niego najważniejsze informacje: długość okresu obowiązywania zwolnienia, kod choroby oraz kod cyfrowy. Kod choroby informuje o okolicznościach wystawienia zaświadczenia i dostarcza pobieżnych informacji o tym, czego zwolnienie dotyczy. Wyróżnia się następujące kody:
- Kod A – niezdolność do pracy spowodowana tą samą chorobą, co w poprzednim zwolnieniu lekarskim;
- Kod B – ciąża lub niezdolność do pracy w okresie ciąży;
- Kod C – niezdolność do pracy z powodu nadużycia alkoholu;
- Kod D – gruźlica;
- Kod E – choroba zakaźna lub inna choroba, której objawy ujawniają się po ponad 2 tygodniach.
Oznaczenia te mają ogromne znaczenie w wysokości wystawianych świadczeń oraz długości zwolnienia lekarskiego, jakie przysługuje pracownikowi. Na jego prośbę niektóre informacje mogą jednak zostać ukryte. Jest tak w przypadku kodów B i D, choć nie zaleca się utajniać tych informacji z tego względu, że upoważniają albo do wyższych świadczeń, albo do dłuższego okresu zasiłkowego.
Oprócz tego zwolnienia lekarskie posiadają też numery statystyczne chorób, które służą prowadzeniu statystyk i są tylko do dyspozycji lekarza.
Co oznaczają kody cyfrowe na zwolnieniach lekarskich?
Kody cyfrowe występują pod postacią „1” lub „2” i mają istotne znaczenie w monitorowaniu stanu pracownika na zwolnieniu lekarskim. Oznaczają bowiem wskazania dotyczące wychodzenia z domu. Jeżeli zwolnienie lekarskie posiada kod „1”, oznacza to, że pracownik nie może opuszczać adresu zameldowania. Ten kod cyfrowy implikuje tak silne upośledzenie stanu zdrowia, że pracownik powinien odpoczywać w łóżku i ograniczać wychodzenie z domu do absolutnego minimum, np. jeżeli musi udać się do apteki.
Kod „2” natomiast upoważnia pracownika do opuszczania domu, ponieważ przemieszczanie się nie ma negatywnego wpływu na stan jego zdrowia. To zwolnienia lekarskie oznaczane kodem „1” są najczęściej poddawane kontroli pracodawcy i ZUS-u, ponieważ najłatwiej udowodnić, czy istniały podstawy do jego wystawienia.
Jeżeli podczas niezapowiedzianej kontroli pracownik ZUS-u nie zastanie chorego w domu, mimo że na jego zwolnieniu widnieje kod „1”, pracownik będzie musiał składać w tej sprawie wyjaśnienia. W przypadku udowodnienia braku zasadności wystawienia zwolnienia lekarskiego pracownikowi mogą zostać odebrane świadczenia, a nawet może on zostać zwolniony z pracy w trybie dyscyplinarnym.
Zwolnienie lekarskie w formie elektronicznej. Na jakiej zasadzie działa e-ZLA?
Od 2018 roku obowiązuje elektroniczna forma zwolnień lekarskich, co oznacza, że w większości przypadków pracownik po otrzymaniu zaświadczenia o tymczasowej niezdolności do pracy nie musi dostarczać dokumentu bezpośrednio do miejsca pracy. W większości, ponieważ aby pracodawca miał dostęp do e-ZLA, musi spełnić odpowiednie warunki.
Jak działają elektroniczne zwolnienia lekarskie? Po wypisaniu zaświadczenia lekarz bądź asystent medyczny wprowadza e-ZLA do systemu, gdzie trafia na PUE – Platformę Usług Elektronicznych. Tam dostęp do niego otrzymuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który następnie udostępnia informacje o zwolnieniu lekarskim pracodawcy.
Pracodawca w tym celu musi posiadać profil płatnika na PUE. Jeżeli go nie ma, powinien poinformować o tym pracownika, aby ten wiedział, że należy mu dostarczyć zwolnienie lekarskie w formie wydruku.
Kody na L4. Co widzi pracodawca?
Niektórzy pracownicy mogą martwić się o to, czy pracodawca otrzymuje dostęp do wszystkich informacji dołączonych do zwolnienia lekarskiego. To znaczy, czy pozna powód zwolnienia i okoliczności występujących dolegliwości? Z wielu powodów można nie życzyć sobie, by jakakolwiek osoba trzecia dowiedziała się o przyczynie zwolnienia, szczególnie jeżeli dotyczy dolegliwości uznawanej przez pracownika jako wstydliwą.
Dzięki odpowiedniemu szyfrowaniu, które z założenia ma być niezrozumiałe dla osób nieposiadających doświadczenia medycznego, pracodawca nigdy nie pozna dokładnej przyczyny zwolnienia lekarskiego pracownika. Do niektórych informacji musi mieć jednak dostęp, a to ze względów przemawiających na korzyść pracownika.
W niektórych przypadkach bowiem powód zwolnienia będzie decydował o wysokości wypłacanych świadczeń, a także o maksymalnej ilości dni, jakie można spędzić na przerwie od pracy. Ważnym oznaczeniem będzie tu np. kod B, czyli ciąża, która upoważnia do pobierania zasiłków w kwocie 100%, a także do wydłużonego okresu zasiłkowego wynoszącego 270 dni.
Tak więc zarówno pracodawca, jak i ZUS muszą mieć dostęp do niezbędnych informacji zawartych w zwolnieniu lekarskim, lecz należy uspokoić pracowników, że nigdy nie będą to niepotrzebne szczegóły dotyczące samej choroby.
Zwolnienie lekarskie możesz uzyskać na naszej stronie internetowej!
