Żółta biegunka to objaw, o którym należy jak najszybciej poinformować lekarza. Podobnie jest w przypadku obecności krwi, śluzu czy niestrawionych resztek pokarmu w kale. Sprawdź, jakie objawy towarzyszące rozwolnieniu są powodem do niepokoju!
Rozwolnienie oznacza częstsze niż zwykle (minimum 3 razy dziennie) wypróżnianie i luźniejszą – półpłynną, płynną lub wodnistą – konsystencję stolca. Kał składa się przede wszystkim ze zbędnych produktów przemiany materii, bakterii, wody, elektrolitów, resztek nabłonka i wielu innych substancji. Zmieniona gęstość, zapach, obecność patologicznych domieszek czy zabarwienie stolca wynikają z konkretnej przyczyny. Żółte biegunki są objawami różnych schorzeń – aby ustalić odpowiedni sposób leczenia, najpierw trzeba zdiagnozować stan organizmu. Czasami lekarzom wystarczy wywiad medyczny, ale konieczne mogą być dodatkowe badania.
O czym świadczy kolor stolca? Bezpośrednie przyczyny żółtej biegunki
Jaśniejszy, żółtawy kolor stolca najczęściej świadczy o szeroko pojmowanych zaburzeniach trawienia i wchłaniania tłuszczów w przewodzie pokarmowym – zwykle z powodu nieprawidłowego wytwarzania lub odpływu żółci. Do takiego stanu może doprowadzić mnóstwo rozmaitych przypadłości zdrowotnych. Duże znaczenie mają również dieta i kondycja oraz stopień rozwoju układu pokarmowego. Przed zasięgnięciem porady lekarskiej warto przypomnieć sobie swój jadłospis sprzed pierwszego wystąpienia objawów.
Żółtą biegunkę mogą spowodować również składniki odżywcze oraz ropna wydzielina z miejsc objętych stanem zapalnym. Jeśli pacjent dostanie rozwolnienia niedługo po zjedzeniu marchwi czy pomarańczy, zabarwienie kału może być efektem spożycia dużej ilości produktów zawierających karoten. Natomiast za zapalenia, podczas których organizm wydziela ropną wydzielinę do walki z zagrożeniem, najczęściej odpowiadają infekcje tzw. bakteriami ropotwórczymi, które wytwarzają duże ilości toksyn.
Rozwolnienie z żółtym stolcem wskazuje m.in. na choroby wątroby i trzustki
Żółć wytwarzana jest przez hepatocyty w wątrobie i magazynowana w pęcherzyku żółciowym, skąd jest uwalniana do dwunastnicy. W skład enzymu wchodzą m.in. kwasy żółciowe, fosfolipidy, cholesterol czy bilirubina – w drodze do jelit wzbogaca się o dwuwęglany, elektrolity i wodę. Bardzo ważne jest prawidłowe rozpoznanie tego, gdzie dokładnie doszło do zastoju żółci. Nadmiar kwasów żółciowych w organizmie to tzw. cholestaza, która objawia się poprzez żółtaczkę, swędzenie skóry i ciemniejszy mocz. Żółta biegunka może oznaczać:
- marskość wątroby;
- ostry lub przewlekły stan zapalny, np. wirusowe zapalenie wątroby;
- nowotwór narządu.
Co robić, gdy pojawiają się niepokojące objawy?
Przewlekłe zapalenie trzustki sprawia, że organizm wytwarza za mało enzymów trawiennych niezbędnych do rozłożenia tłuszczów – podobne rezultaty i objawy przynoszą niewydolność organu, mukowiscydoza i zmiany nowotworowe. Masz rozwolnienie z żółtym stolcem? Weź zwolnienie lekarskie online i zgłoś się do placówki POZ na badania! Schorzenia trzustki i wątroby to dopiero początek listy schorzeń, które dają opisywany symptom.
Żółta biegunka może być objawem zaburzeń pracy dróg żółciowych i jelit
W drogach i pęcherzyku żółciowym mogą tworzyć się złogi. Wytrącane składniki żółci są w stanie uformować kamienie, które utrudniają normalny przepływ enzymów trawiennych. Kamica żółciowa rozwija się pod wpływem wielu czynników – od wieku, przez różne choroby (cukrzyca, mukowiscydoza, przewlekłe infekcje dróg żółciowych), aż po predyspozycje genetyczne. Do żółtej biegunki może doprowadzić również zapalenie przewodowe. Rozróżnienie dolegliwości jest niezbędne, by wdrożyć skuteczną, prawidłową terapię.
Żółta biegunka a alergie i nietolerancje pokarmowe
Problemy z trawieniem i wchłanianiem różnych substancji odżywczych mogą wynikać także z alergii i nietolerancji pokarmowych. Najczęściej przywoływanym przykładem jest celiakia, czyli nietolerancja glutenu. Coraz więcej lekarzy zwraca uwagę na SIBO – zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. Według niektórych publikacji problem przerośniętej flory bakterii dotyczy już 20% dorosłej populacji. Rozwolnienie z żółtawym stolcem może mieć jeszcze inne podłoże.
Przyczyny objawu i dolegliwości wywołujące żółtą biegunkę tłuszczową
Zaburzenia zewnątrzwydzielnicze trzustki, niedokrwienie jelit oraz nieswoiste choroby zapalne jelita grubego to jedne z głównych przyczyn nieprawidłowego trawienia i wchłaniania tłuszczów. W takich przypadkach stolec wyróżnia się nie tylko barwą, ale też oleistą powierzchnią oraz wyjątkowo przykrym, gnilnym zapachem. Konsystencja i skład sprawiają, że takich odchodów ciężej pozbyć się z toalety. Czasami wyraźnie widać tłuste kółka lub fragmenty kału nawet po kilku spłukaniach.
Jak odróżnić wrzodziejące zapalenie od choroby Leśniowskiego-Crohna, SIBO czy kamicy żółciowej? Bez przeprowadzenia odpowiednich badań trudno jednoznacznie stwierdzić, co dokładnie dolega pacjentowi – ważne, by zwracać uwagę na pozostałe symptomy. Przy żółtej biegunce tłuszczowej mogą występować jeszcze między innymi:
- ostre bóle brzucha;
- wzdęcia;
- nudności i wymioty;
- gorączka;
- szybki, niekontrolowany spadek masy ciała;
- cholestaza;
- krew i śluz w jasnym kale;
- częstsze infekcje, kaszel.
Co oznaczają żółte biegunki u dzieci i niemowląt?
Rozwolnienie z żółtawym stolcem najczęściej oznacza infekcję jelitową, najprawdopodobniej bakteryjną. W przypadku zakażeń wirusowych czy grzybiczych stolec zazwyczaj przybiera nieco inną, bardziej zieloną barwę. To nie znaczy, że można od razu podawać dziecku antybiotyki. Należy przeprowadzić testy, które potwierdzą przypuszczenia i ewentualnie wskażą na konkretny rodzaj drobnoustrojów. Niektórzy lekarze rekomendują, by biegunkę infekcyjną leczyć od razu probiotykami z określonymi szczepami bakterii. Nie można całkowicie wykluczyć:
- mukowiscydozy;
- alergii;
- nietolerancji pokarmowej;
- choroby ww. narządów wewnętrznych.
Co robić, gdy pojawia się biegunka u dziecka?
Każde rozwolnienie stwarza ryzyko odwodnienia, co jest szczególnie niebezpieczne dla najmłodszych pacjentów. Nie należy ograniczać działań do podawania picia, wody i elektrolitów. U niemowląt karmionych piersią trudno odróżnić żółtą biegunkę spowodowaną chorobą od normalnego wypróżniania po jedzeniu – małe dzieci naturalnie defekują częściej, a żółtawy stolec zamiast brązowego to efekt odżywiania mlekiem matki. Chcesz mieć całkowitą pewność? Weź opiekuńcze L4 online i zabierz dziecko do lekarza.
Żółta biegunka to symptom, który wymaga dokładnej diagnozy
Podstawę do dalszych działań dają informacje z wywiadu medycznego i ewentualnych badań przedmiotowych – reszta zależy od wstępnego rozpoznania. Należy zwracać uwagę na czas trwania dolegliwości, okoliczności ich występowania i nasilania objawów etc. Potwierdzenie diagnozy może wymagać przeprowadzenia wielu bardziej zaawansowanych badań:
- obrazowych (RTG, TK, MRI, USG jamy brzusznej);
- endoskopowych (gastroskopii, kolonoskopii);
- histopatologicznych
- laboratoryjnych, np. morfologii krwi, posiewu i analizy zawartości kału.
Sposób leczenia zawsze zależy od przyczyny. Czasami żółta biegunka nie wymaga żadnej interwencji, a w innych przypadkach konieczna będzie jak najszybsza pomoc. Jeśli lekarz przepisze pacjentowi konkretne leki, do ich wykupienia choremu będzie potrzebna e-recepta – bez zlecenia farmaceuci nie wydadzą pewnych farmaceutyków.