Zaburzenia węchu, zwane również dysfunkcją węchu, obejmują różnego rodzaju schorzenia. Co tak naprawdę oznaczają? Jakie są ich przyczyny i czy da się je wyleczyć? Przeczytaj i dowiedz się więcej!
Zapamiętaj!
- Zaburzenia węchu mogą objawiać się zmianą postrzegania zapachów, ich zniekształceniem lub całkowitą utratą zmysłu powonienia.
- Przyczynami zaburzeń węchu mogą być problemy z nosem, infekcje wirusowe (w tym COVID-19), urazy głowy, choroby neurologiczne i inne choroby układowe.
- Zaburzenia węchu mogą występować również przy depresji, schizofrenii
- Leczenie zaburzeń węchu zależy od przyczyny i może obejmować leczenie farmakologiczne, chirurgiczne lub koncentrację na leczeniu choroby podstawowej.
Czym są zaburzenia węchu?
Zaburzenia węchu mogą objawiać się na wiele różnych sposobów. Możliwa jest zmiana postrzegania zapachów (przyjemne wydają się odpychające), ich zniekształcenie, a nawet nieodczuwanie. Anosmia to całkowita utrata węchu, hiposmia to częściowa utrata powonienia, a parosmia oznacza zniekształcenie odczuwania zapachów.
Przyczyny zaburzenia węchu są bardzo różne i mogą być błahe, ale również bardzo poważne. Utrzymujące się dłużej problemy z powonieniem warto skonsultować z lekarzem. Konieczny jest dokładny wywiad medyczny, a niekiedy specjalistyczne badania. Jednym z nich jest tzw. test węchowy polegający na rozpoznawaniu i ocenie intensywności różnych zapachów. Na początek możesz skorzystać z teleporady, podczas której lekarz ma możliwość wystawić takie dokumenty jak skierowanie na badania, e-recepta, a nawet L4 online.
Zaburzenia węchu – możliwe przyczyny
Przyczyny zaburzeń węchu mogą wynikać z problemów z nosem, ale także układem nerwowym. Nieprawidłowości mogą pojawić się w przebiegu przeziębienia, grypy, infekcji wirusowych (COVID-19). Zaburzenia powonienia mogą wystąpić na skutek urazu głowy, bywają również pierwszym zwiastunem chorób neurologicznych jak Alzheimer czy Parkinson. Wyróżnia się około 200 różnych przyczyn odpowiedzialnych za problemy z węchem. Do najczęstszych zaliczane są:
- choroby laryngologiczne (zapalenie zatok, polipy, guzy nosa i gardła, alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa, infekcje, wady rozwojowe);
- urazy czaszkowo-mózgowe;
- narażenie na toksyczne pyły, dym tytoniowy;
- stosowanie niektórych leków (na nadciśnienie, padaczkę, antybiotyki, leki stosowane donosowo);
- choroby układowe (cukrzyca, marskość wątroby, niedoczynność tarczycy);
- choroby neurodegeneracyjne.
Zaburzenia węchu mogą występować również przy depresji, schizofrenii (omamy węchowe). Powtarzające się lub długo utrzymujące problemy z odczuwaniem zapachów powinny skłonić do wizyty u lekarza. Konieczna może być pogłębiona diagnostyka, by możliwe było ustalenie przyczyny zaburzeń.
Zaburzenia węchu – leczenie przypadłości
Leczenie zaburzeń węchu zależy od przyczyny problemu. Niekiedy kłopoty z odczuwaniem zapachów mijają samoczynnie, np. po przejściu infekcji. W niektórych przypadkach konieczne może być leczenie farmakologiczne, a nawet chirurgiczne (polipy nosa). W pozostałych przypadkach lekarz musi skupić się na leczeniu choroby podstawowej. Jeśli to konieczne, lekarz skieruje do innego specjalisty, wypisze L4 (możesz też wybrać formę, jaką jest zwolnienie lekarskie online).
Jeśli przyczyna zaburzeń węchu jest trudna do ustalenia lub leczenia, warto poszukać pomocy specjalisty od rehabilitacji węchu. Uczy on technik mających na celu pobudzenie i poprawę funkcjonowania zmysłu powonienia. Te techniki, zwane treningiem węchu, polegają na regularnym wąchaniu określonych zapachów w celu stymulowania nerwów węchowych.
Trzeba pamiętać, że zaburzenia węchu mogą mieć znaczny wpływ na jakość życia. Mogą prowadzić do zmniejszenia apetytu i odczuwania przyjemności z jedzenia, mogą wpływać na zdolność do wyczuwania niebezpieczeństwa (dym pożarowy, czy przecieki gazu). Dlatego tak ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem, gdy pojawią się jakiekolwiek zmiany w sposobie odczuwania zapachów.