Odczuwanie smaku pozwala cieszyć się z jedzenia. Co jednak, jeśli pojawią się zaburzenia smaku? Gdy nie odróżniasz kwaśnego od słodkiego lub w ogóle nie czujesz smaku? O czym świadczą te objawy i jak sobie z nimi radzić?
Zapamiętaj!
- Zaburzenia smaku, zwane dysgeuzjami, powodują nieprawidłowe odczucie smaków.
- Objawy zaburzeń mogą obejmować nieprawidłowy smak w ustach lub całkowitą utratę zdolności odczuwania smaku.
- Przyczyny zaburzeń smaku mogą być związane z problemami nerwowymi, infekcjami, stanami zapalnymi jamy ustnej, przyjmowaniem niektórych leków, chorobami przewlekłymi lub uszkodzeniem mózgu i nerwów.
- Leczenie zaburzeń smaku zależy od konkretnej przyczyny.
Zaburzenia smaku – czym są?
Zaburzenia smaku to inaczej dysgeuzje, czyli stan, w którym normalna zdolność odróżniania smaków jest niemożliwa. Można odczuwać nieprawidłowe smaki nawet bez jedzenia i picia (metaliczny, gorzki, słony smak w ustach). W skrajnych przypadkach dochodzi do całkowitej utraty zdolności odczuwania smaku, co nazywane jest ageuzją.
Objawy zaburzeń smaku mogą być bardzo różne. Najważniejszym jest zmiana normalnego odczucia smaku. Może to obejmować nieprawidłowy smak w ustach, czy też brak zdolności do odczucia jednego lub kilku podstawowych smaków: słodkiego, kwaśnego, słonego, gorzkiego i umami. Jeśli zauważysz, że twoje jedzenie smakuje inaczej niż zwykle, może to oznaczać zaburzenia smaku. Warto skontaktować się z lekarzem, by ustalić, czy jest to już problem do niepokoju. Na początek wystarczy telekonsultacja (w efekcie mogą zostać wystawione e-recepta, L4 online czy skierowanie na badania).
Zaburzenia smaku – przyczyny
Przyczyny zaburzeń smaku są różne. Do najważniejszych należą:
- problemy z nerwami odpowiedzialnymi za zmysł smaku (nerw twarzowy);
- infekcje, takie jak przeziębienie lub grypa;
- stany zapalne w jamie ustnej (grzybica lub stany zapalne dziąseł);
- przyjmowanie niektórych leków, a także zabiegi medyczne (chemioterapia);
- choroby takie jak cukrzyca, choroba Parkinsona.
Badania sugerują, że zaburzenia smaku mogą być spowodowane uszkodzeniem mózgu lub nerwów związanych ze zmysłem smaku na przykład na skutek urazu głowy.
Zaburzenia smaku – leczenie
Leczenie zaburzeń smaku zależy od konkretnej przyczyny. Jeśli są one spowodowane przez leki, lekarz może je zmienić lub zmodyfikować dawkę. W przypadku infekcji mogą być zastosowane antybiotyki lub leki antygrzybiczne. Jeżeli zaburzenia smaku są spowodowane stanami zapalnymi w jamie ustnej, konieczne może być leczenie stomatologiczne. W przypadku chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca czy choroba Parkinsona, najważniejsze jest leczenie choroby podstawowej. W niektórych przypadkach, gdy przyczyna zaburzeń smaku jest niejasna, lekarze mogą skierować cię do specjalistów, takich jak neurolog, psychiatra, czy dietetyk.
Jeśli stwierdzono, że twoje zaburzenia smaku są spowodowane stanem psychicznym, ponieważ pojawia się depresja lub lęk, koniecznością może być podanie leków lub psychoterapia. Trzeba pamiętać, że zaburzenia smaku mogą wpływać na nawyki żywieniowe i ogólne samopoczucie, co może z kolei prowadzić do problemów psychicznych. W przypadku depresji stosuje się następujące leki:
- Asentra;
- Egzysta;
- Zoloft;
- Elicea;
- Spamilan.
Jeśli przyczyną zaburzeń smaku są problemy z żywieniem, dietetyk może ułożyć plan diety, który pomoże ci odzyskać prawidłowe odczucia smaku. Na przykład, jeśli odczuwasz nieustanny metaliczny smak w ustach, dietetyk może zasugerować unikanie jedzenia pokarmów, które mogą nasilać ten smak, takich jak mięso czerwone.
W niektórych przypadkach zaburzenia smaku mogą być nieodwracalne. Niemniej jednak zawsze warto skonsultować się z lekarzem, jeśli pojawią się niepokojące zmiany w odczuwaniu smaków. Specjalista pokieruje dalej, zleci badania, może przepisać leki, L4 (także zwolnienie lekarskie online).
Zaburzenia smaku – postępowanie
Przede wszystkim należy dbać o higienę jamy ustnej – myć zęby i język. Warto też unikać pokarmów i napojów, które mogą pogorszyć objawy zaburzeń smaku jak alkohol, tytoń, czy bardzo pikantne jedzenie. Wprowadzenie zrównoważonej diety bogatej w różnorodne smaki i aromaty może także pomóc w stymulowaniu zmysłu smaku.
Pamiętaj, że zawsze warto zgłosić swoje obawy dotyczące zdrowia lekarzowi. Zaburzenia smaku mogą wydawać się niewielkie, ale mają one wpływ na jakość twojego życia, dlatego nie należy ich bagatelizować.