Zaburzenia emocjonalne oznaczają nieprawidłową reakcję na bodźce zewnętrzne i przejawiają się wahaniami nastroju, nadmiernym lękiem. Problem dotyczy zarówno osób dorosłych, jak i dzieci. Czym są zaburzenia, jakie są przyczyny i sposoby leczenia? Przeczytaj!
- Przyczyną zaburzeń emocjonalnych mogą być czynniki genetyczne i środowiskowe.
- Zaburzenia mogą być konsekwencją traumatycznego przeżycia.
- Zaburzenia emocjonalne dotyczą zarówno dzieci, jak i dorosłych.
- Szczególnie niebezpieczna jest depresja u młodzieży.
- Na depresję mogą chorować nawet małe dzieci.
- Istnieją różne rodzaje zaburzeń – nerwice, depresje, choroba dwubiegunowa.
- W leczeniu zaburzeń istotną rolę odgrywa psychoterapia.
- Zaburzenia emocjonalne leczy się także lekami przeciwdepresyjnymi.
- Zaburzeń emocjonalnych nie należy lekceważyć!
Zaburzenia emocjonalne – przyczyny
Jakie są przyczyny zaburzeń emocjonalnych, czym spowodowane są niewłaściwe reakcje na określone sytuacje? W niektórych przypadkach największe znaczenie mają czynniki genetyczne, w innych nadużywanie substancji psychoaktywnych, czy alkoholu. Często za zaburzenia odpowiadają czynniki biologiczne:
- choroby układu nerwowego;
- uszkodzenia, wady rozwojowe mózgu;
- choroby somatyczne – niedoczynność tarczycy;
- czynniki środowiskowe – przemoc w domu, agresja, złe relacje z innymi osobami, trudna sytuacja życiowa;
- ciężkie przeżycia, doświadczenia – śmierć bliskiej osoby, rozwód.
Problemy emocjonalne mogą być skutkiem jakiegoś traumatycznego przeżycia. W przypadku dzieci zaburzenia emocji wynikają najczęściej z trudnej sytuacji panującej w domu, złych relacji z rówieśnikami oraz problemów w nauce.
Objawy zaburzeń emocjonalnych
Jak mogą przejawiać się problemy emocjonalne? U dzieci to najczęściej stany lękowe, nocne moczenie się, tiki i jąkanie. Najmłodsi mogą wykazywać nadpobudliwość psychoruchową, która będzie objawiać się zwiększoną drażliwością, problemami z koncentracją. Pojawiają się również zaburzenia odżywiania – bulimia, anoreksja. Dzieci mogą przejawiać nadmierny apetyt i objadać się słodyczami lub wręcz przeciwnie, nie mieć ochoty na jedzenie.
U dorosłych również mogą rozwinąć się zaburzenia lękowe, fobie i nerwice. Często obserwuje się wahania nastroju (raczej znaczne obniżenie nastroju), impulsywność, gniew i agresję. Osoby z zaburzeniami emocjonalnymi mogą doświadczać ataków paniki, nie potrafią radzić sobie ze stresem. Objawy mogą również obejmować problemy z jedzeniem. Niemożność poradzenia sobie z emocjami prowadzi często do sięgnięcia po używki i substancje psychoaktywne – niekiedy konsekwencją jest alkoholizm, czy narkomania.
Jeśli zauważysz niepokojące objawy u siebie lub bliskiej osoby, skontaktuj się z lekarzem. Konieczne będzie postawienie diagnozy i wdrożenie leczenia. Możesz skorzystać z telekonsultacji, podczas której lekarz wypisze zwolnienie lekarskie online, a także wystawi receptę (e-recepta).
Rodzaje zaburzeń emocjonalnych
Nieprawidłowości w sposobie myślenia i działania mogą przybrać wiele postaci. Do najbardziej znanych należą:
- nerwice dziecięce – dziecko może bać się ciemności, zwierząt, rozłąki z najbliższymi; jest to nadmierna reakcja na stres;
- nadpobudliwość i zwiększona aktywność ruchowa u dzieci – to nieumiejętność skupienia się na wykonywanym zadaniu, drażliwość, impulsywność, łatwe i częste wpadanie w gniew;
- choroba afektywna dwubiegunowa – zaburzenie to przejawia się zmiennością nastrojów; po okresie silnej depresji i wycofania się z życia publicznego, zawodowego, towarzyskiego, następuje faza aktywności, potrzeby intensywnego działania;
- nerwica lękowa – lęk pojawia się bez żadnego wyraźnego uzasadnienia, utrudnia normalne funkcjonowanie; często występują objawy somatyczne ze strony układu pokarmowego;
- depresja – utarta zainteresowania życiem, apatia, smutek, napady płaczu, problemy z koncentracją, utrata apetytu lub nadmierne łaknienie;
- zespół stresu pourazowego – trudności ze snem, napięcie emocjonalne, nadmierne pobudzenie.
Każde zaburzenie emocjonalne wymaga diagnozy i terapii. Pamiętaj, że mogą o nim świadczyć różne objawy, dlatego w przypadku jakichkolwiek podejrzeń należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem (najlepiej psychiatrą). Pacjent może wymagać farmakoterapii lub psychoterapii, niekiedy konieczny będzie odpoczynek (przyda się L4 online).
Leczenie zaburzeń emocjonalnych
Zaburzenia emocjonalne u dzieci i dorosłych wymagają leczenia. Warto skonsultować się ze specjalistami pracującymi w poradniach zdrowia psychicznego. W większości przypadków niezbędna będzie psychoterapia – terapia behawioralno-poznawcza pomaga nauczyć się rozpoznawać objawy zaburzenia i pokazuje sposoby radzenia sobie z nimi.
Zaburzenia leczy się przy zastosowaniu psychoterapii, ponieważ to ona pozwala zauważyć przyczyny zaburzeń, co jest pierwszym krokiem do zrozumienia problemu. Rozmowy z psychoterapeutą są skuteczną metodą wykorzystywaną w leczeniu pacjentów w różnym wieku.
Aby poprawić komfort życia pacjenta i w celu ustabilizowania leczenia stosuje się także farmakoterapię. Skuteczne działanie wykazują leki przeciwdepresyjne:
- Pramolan;
- Miansec,
- Egzysta;
- Asentra;
- Zoloft;
- Spamilan;
- Elicea;
- Ketrel.
Konieczne jest podjęcie leczenia dostosowanego do potrzeb chorego. Ważną funkcję może pełnić psychoedukacja, czyli szerzenie wiedzy na temat zaburzeń i sposobów radzenia sobie z nimi wśród członków rodziny, przyjaciół i bliskich chorego.
Zaburzenia emocjonalne u dzieci – objawy i przyczyny
Zaburzenia emocjonalne mogą się pojawić u dzieci w różnym wieku. Do głównych przyczyn ich występowania zaliczyć należy:
- nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu układu nerwowego;
- schorzenia związane z zaburzeniami hormonalnymi;
- czynniki osobowościowe jak hipochondria, nadmierna lękliwość;
- błędy wychowawcze – nadopiekuńczość, nieobecność rodzica w życiu dziecka;
- przemoc domowa, kłótnie, awantury, molestowanie seksualne.
Zaburzenia mogą się wyrażać problemami adaptacyjnymi, nadmiernym strachem, zahamowaniem psychoruchowym, kłopotami w szkole, agresją, zaburzeniami łaknienia. Pierwsze epizody depresji mogą wystąpić już u dziecka w wieku 6-7 lat.
U nastolatków zaburzenia emocjonalne wiążą się z intensywnymi zmianami hormonalnymi i najczęściej przyjmują postać depresji. Jest ona szczególnie niebezpieczna u młodzieży, częściej prowadzi do podejmowania prób samobójczych. Dlatego też konieczne jest jak najszybsze udzielenie wsparcia młodemu człowiekowi.
Zaburzenia emocjonalne – podsumowanie
Zaburzenia emocjonalne, a więc niewłaściwa reakcja na bodźce zewnętrzne mogą dotyczyć dorosłych i dzieci. Zaburzenia mogą mieć charakter chorobowy – w takiej sytuacji objawy pojawiają się w przebiegu schorzeń psychicznych, metabolicznych, neurologicznych. Niekiedy mają charakter sytuacyjny, wynikają także z uwarunkowań osobistych (biologicznie dziedziczona skłonność). Nieprawidłowa lub przesadzona reakcja emocjonalna może mieć więc różnorakie przyczyny. W wielu przypadkach konieczne jest wsparcie specjalisty, który postawi diagnozę i wdroży odpowiednie leczenie – terapia obejmuje podawanie leków, psychoterapię. Istotna jest umiejętność radzenia sobie ze stresem, zmiany kierunku myślenia oraz działania.
Istotne jest udzielenie wsparcia osobom z zaburzeniami emocjonalnymi – to głównie zadanie dla najbliższych. Zrozumienie i bliskość pomagają uporać się z zaburzeniami i odzyskać równowagę emocjonalną.