Biegunka tłuszczowa jest przypadłością, z którą należy zgłosić się do lekarza. Może być objawem poważnej choroby układu pokarmowego, wymagającej odpowiedniej terapii. Jak rozpoznać tego rodzaju zaburzenie?
Rozwolnienie stanowi jedną z częściej występujących przypadłości, świadczących o schorzeniach w obrębie przewodu pokarmowego. Szczególnym rodzajem tej choroby jest biegunka tłuszczowa, która charakteryzuje się nie tylko luźną konsystencją stolca. Na powierzchni wydalonej treści wyraźnie widać niestrawiony tłuszcz, przez co trudniej pozbyć się ekskrementów z toalety. Jest to sytuacja, wymagająca konsultacji lekarskiej.
Biegunka – charakterystyka przypadłości
Biegunka to zaburzenie procesów trawienia, możemy o niej mówić, jeśli wypróżnienia pojawiają się częściej niż trzy razy na dobę. Zmienia się wtedy konsystencja kału – zazwyczaj jest dość zwarta, natomiast w przypadku rozwolnienia staje się płynna lub półpłynna, a w niektórych przypadkach wodnista. Przyczyny przypadłości można upatrywać wśród różnych czynników. Zwykle powodem jest zatrucie pokarmowe lub infekcja jelit, jednak nie można zapominać również alergiach pokarmowych oraz przewlekłych chorobach przewodu pokarmowego. Co stoi za pojawieniem się biegunki tłuszczowej? Wyjaśniamy to w kolejnych akapitach.
Rodzaje biegunki ze względu na czas trwania
Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że medycyna rozróżnia biegunkę w zależności od czasu jej trwania. Zwykle pacjenci szukają szybkiego sposobu na pozbycie się przykrych objawów, w czym bardzo pomocna jest e-recepta. Jednak to rozwiązanie sprawdza się zwykle w jej ostrym przebiegu. Tymczasem rozwolnienie można podzielić na trzy grupy:
- biegunkę ostrą, która trwa do 14 dni (chociaż objawy zwykle ustępują wcześniej, nawet w ciągu kilku lub kilkunastu godzin);
- biegunkę przetrwałą, która może trwać od 15 do 29 dni;
- biegunkę przewlekłą, trwającą 30 dni lub dłużej.
Czym jest biegunka tłuszczowa?
Mechanizmy biegunki tłuszczowej wyglądają tak samo, jak w przypadku rozwolnienia wywołanego na przykład zatruciem pokarmowym. Jest to jednak przewlekła przypadłość, która występuje co najmniej cztery tygodnie. Świadczy więc o podłożu chorobowym i wymaga odpowiedniej diagnostyki. Pacjenci często korzystają z L4 online, jednak trzeba zdawać sobie sprawę, że stanowi objaw choroby – dopiero jej rozpoznanie i odpowiednie leczenie wyeliminuje ten nieprzyjemny symptom. Zwykle świadczy o nieprawidłowościach trawienia oraz wchłaniania tłuszczów, co ma miejsce w jelitach (dokładnie w jelicie cienkim).
Przyczyny biegunki tłuszczowej
Przypadłość może mieć różne przyczyny. Jednak, jak wspomniano wcześniej, biegunka tłuszczowa występuje, kiedy dochodzi do zaburzeń w procesie trawienia i wchłaniania tłuszczów. Może pojawiać się w wyniku przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego, co jest częstą przypadłością osób starszych, a także cholestazy. Zaburzenie to polega na problemach z wydzielaniem żółci do dróg żółciowych, co z kolei wiąże się z mniejszą ilością kwasów żółciowych w dwunastnicy. Wśród przyczyn nie może zabraknąć celiakii, która charakteryzuje się trwałą nietolerancją glutenu.
Zaburzenia wchłaniania tłuszczów
Przewlekła biegunka może być objawem chorobowym, który związany jest z zespołem złego wchłaniania. Pojawia się, kiedy prawidłowo strawione tłuszcze nie są absorbowane i wydalane wraz z treścią pokarmową. Świadczy to m.in. o celiakii, a także chorobach błony śluzowej jelita. Inne przyczyny to:
- infekcje jelitowe;
- niedokrwienie jelita;
- abetalipoproteinemia;
- zespół Zollingera-Ellisona;
- naczyniakowatość limfatyczna jelit.
Zaburzenia trawienia tłuszczów
Biegunka tłuszczowa może być również wynikiem zaburzeń związanych z trawieniem tłuszczów, przez co nie mogą zostać później wchłonięte. Jest to symptom wielu chorób, w tym niewydolności trzustki, kiedy narząd nie wytwarza odpowiednich ilości enzymów trzustkowych – są odpowiedzialne za trawienie tłuszczów. Dochodzi do niej m.in. w wyniku przewlekłego zapalenia trzustki oraz mukowiscydozy. Inne przyczyny tego rodzaju zaburzeń to:
- cholestatyczne choroby wątroby;
- zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego;
- kamica pęcherzyka żółciowego;
- zapalenie pęcherzyka żółciowego;
- nowotwór pęcherzyka żółciowego.
Jak wygląda stolec tłuszczowy?
Jak wygląda biegunka tłuszczowa i czy w jakikolwiek sposób różni się na przykład od ostrej? Oczywiście w obu przypadkach stolec ma charakter luźny – jest półpłynny albo płynny. Wyróżniającą go cechą jest obecność wysokiej zawartości tłuszczu, który nie został strawiony. Przez to powierzchnia kału wydaje się śliska oraz połyskliwa, ma jasną barwę. Jako że tłuszcz stanowi jego dużą część, stolec jest oleisty, co sprawia, że zawartość toalety trudno spłukać. Pacjenci skarżą się też na bardzo nieprzyjemny, gnilny zapach, jaki towarzyszy wypróżnieniu.
Pozostałe objawy biegunki tłuszczowej
Charakterystyczny stolec z zawartością niestrawionego tłuszczu nie stanowi jedynego symptomu dolegliwości. Biegunka tłuszczowa objawia się również innymi przykrymi przypadłościami, do jakich należą:
- ból brzucha;
- nudności i wymioty;
- niezamierzona utrata masy ciała;
- jasny kolor stolca;
- ciemna barwa moczu;
- świąd skóry;
- objawy żółtaczki.
Rozpoznanie i diagnostyka przypadłości – kiedy do lekarza?
W przypadku biegunki wizyta u lekarza jest konieczna, jeśli objawy nie ustąpią w ciągu 48 godzin. Jeśli mówimy o ostrym rozwolnieniu, zwykle mijają one samoistnie. Pacjentowi przydaje się w tym czasie zwolnienie lekarskie online, dzięki któremu może zwalczyć osłabienia. Natomiast kiedy symptomy utrzymują się dłużej niż miesiąc, to informacja, że organizm zmaga się z chorobą. Alarmująca jest nie tylko tłuszczowa biegunka, ale również towarzyszące jej symptomy.
Jak wygląda diagnoza tłuszczowej biegunki?
Aby postawić diagnozę oraz rozpoznanie biegunki tłuszczowej, lekarz najpierw przeprowadza wywiad oraz wykonuje badanie fizykalne. Jeśli to nie wystarczy, wówczas może zlecić badania laboratoryjne (morfologia krwi, TSH, OB, poziom elektrolitów, enzymów trawiennych, badanie ogólne kału itp.), a także obrazowe. Zazwyczaj jest to USG jamy brzusznej oraz tomografia komputerowa. Niekiedy konieczne okazują się badania endoskopowe.
Na czym polega badanie tłuszczu w kale?
W procesie diagnostycznym bardzo ważne jest badanie zawartości tłuszczu w kale. Trzeba się do niego odpowiednio przygotować – przede wszystkim pacjent musi przejść na dietę niskotłuszczową, a także zbierać próbki w ciągu 72 godzin. Następnie laboratorium określa takie wskaźniki jak poziom potasu i sodu, PH czy występowanie leukocytów oraz laktoferyny. Oczywiście niezwykle istotne jest oznaczenie zawartości tłuszczu w kale. O biegunce tłuszczowej mówimy, jeśli wielokrotnie przekroczy on normę, która wynosi 2-7 g/24 h (o ile tłuszcz stanowi poniżej 20% próbki).
Leczenie biegunki tłuszczowej
Leczenie biegunki tłuszczowej zależy od jej przyczyny. Nie można jednak zapomnieć o łagodzeniu symptomów. Pacjent musi przede wszystkim nawodnić organizm, aby uniknąć niedoboru elektrolitów. Warto pić nie tylko wodę, ale również preparaty apteczne, które są dostępne bez recepty. Każdy rodzaj biegunki niesie ze sobą ryzyko odwodnienia organizmu. Jest to stan uznawany za niebezpieczny dla życia chorego.
Dieta przy biegunce tłuszczowej
Osoba, która zmaga się z tego rodzaju biegunką, powinna zmodyfikować dietę. Powinno się unikać produktów, które mają wysoką zawartość tłuszczów, a także surowych owoców i warzyw. Można je jeść, ale dopiero po ugotowaniu. Warto sięgać także po zioła, które działają łagodząco. Są to między innymi napar z mniszka lekarskiego lub owoców tarniny. Przeciwbiegunkowo działają także koniczyna polna oraz owoce borówki.
Biegunka tłuszczowa to trwająca przewlekle przypadłość, w wyniku której pacjent oddaje stolec częściej niż trzy razy w ciągu doby. Ze względu na dużą zawartość tłuszczu w kale stanowi objaw zaburzeń jego trawienia i wchłaniania. Wymaga to odpowiedniej diagnostyki oraz późniejszego leczenia.