Do lekarzy zgłasza się wielu pacjentów, którzy skarżą się na ciągłe zmęczenie i senność. Brak energii to naturalny efekt wielu codziennych czynności, zaniedbań oraz objaw rozmaitych zaburzeń zdrowotnych. Sprawdź, jak odróżnić zwykłe wyczerpanie od niepokojących sygnałów ze strony organizmu!
Zmęczenie to stan obniżenia zdolności fizycznych i umysłowych na skutek braku rezerw energetycznych. Może on wynikać m.in. z nadmiernego wysiłku fizycznego, braku odpowiedniej ilości składników odżywczych, niskiej jakości snu, chorób i wielu innych czynników. Wzmożona senność wskazuje na potrzebę odpoczynku. Często towarzyszy jej rozdrażnienie, spadek koncentracji czy symptomy typowe dla schorzenia odpowiedzialnego za wyczerpanie. Jeśli pacjent nie wie, co powoduje ciągłe zmęczenie i senność, brak energii oraz podobne objawy, powinien skonsultować z lekarzem. Specjalista zdiagnozuje przyczynę i wyda odpowiednie, indywidualne zalecenia.
Przewlekłe zmęczenie, nadmierna senność, osłabienie – charakterystyka objawów
Zmęczenie często definiuje się jako niemożność rozpoczęcia lub kontynuowania pewnych czynności i zadań. Wyczerpanie oznacza, że organizm potrzebuje regeneracji. Uzupełnienie energii – poprzez dostarczenie odpowiednich składników mineralnych, witamin, wody, tlenu czy odpoczynek – pozwala na nowo podjąć wysiłek, który przy przemęczeniu okazuje się ponad siły. Przewlekłe zmęczenie oznacza, że wypoczynek i regeneracja nie zwiększają poziomu energii w wystarczającym stopniu. Pacjent zaczyna odczuwać permanentne osłabienie i ciągłą senność. Taki stan wymaga konsultacji lekarskich.
Co może być przyczyną problemów?
Warto wtedy wziąć L4 online i przeprowadzić szereg ogólnych oraz specjalistycznych badań. Dolegliwości zmęczeniowe i zaburzenia snu mogą wynikać z aktualnego stylu życia, a w dłuższej perspektywie zwiększać ryzyko różnych schorzeń. Na liście możliwych powikłań są m.in. udar mózgu i zawał serca. Poważna choroba może być zatem zarówno przyczyną, jak i skutkiem ciągłego zmęczenia i senności. Braku energii z pewnością nie można bagatelizować, ale też należy zastanowić się nad zmianą własnych nawyków.
Z czego wynika brak energii? Różnicowanie podłoża dolegliwości
Zmęczenie kojarzy się przede wszystkim z wysiłkiem (z pracą wymagającą dużych ilości energii, z uprawianiem sportu) oraz bólem mięśni. Czasami współwystępują też drgania kończyn i ograniczenie zakresu ruchu, głównie z powodu bolesności Przemęczenie o podłożu fizycznym bezpośrednio wynika z mikrourazów, pracy beztlenowej i zakwasów. Czynniki, które sprzyjają wyczerpaniu sił fizycznych, to:
- brak przygotowania do wysiłku (rozciągania, rozgrzewki);
- nadmiar obowiązków względem możliwości organizmu;
- długotrwałe zaniedbania i niski poziom ogólnej kondycji.
Faktory psychologiczne, emocjonalne czy zmysłowe również mogą powodować ciągłe zmęczenie i senność. Brakowi energii zwykle towarzyszą inne objawy. Typowe symptomy:
- zmęczenia umysłowego – zaburzenia koncentracji i pamięci, trudności z zapamiętywaniem i analizowaniem informacji;
- zmęczenia psychicznego – zdenerwowanie, niepokój, częste zmiany i obniżenie nastroju, zaburzenia snu;
- zmęczenia sensorycznego – pogorszenie słuchu po narażeniu na hałas, problemy ze wzrokiem i drgania powiek oraz gałki ocznej po długim wpatrywaniu się w migający ekran etc.
Najczęstsze przyczyny ciągłego zmęczenia i senności. Brak energii po przepracowaniu
Nadgodziny, wyczerpujące obowiązki zawodowe i brak czasu na odpoczynek to podstawowa przyczyna zmęczenia. Obniżenie poziomu energii często ma związek z próbami jego podwyższenia – nadmiar kofeiny czy picie kawy i napojów energetyzujących regularnie przynoszą skutki przeciwne od oczekiwanych. Do pobudzenia potrzeba coraz większych dawek kofeiny, efekt trwa stosunkowo krótko, nadużywanie wszelkiego typu „energetyków” może doprowadzić do podwyższenia ciśnienia i tętna czy bezsenności.
Stres i wywołane nim problemy z zasypianiem to częsty powód ciągłego zmęczenia i senności. Braki energii i objawy związane z tym stanem mogą pojawić się także na skutek:
- niedotlenienia spowodowanego brakiem aktywności fizycznej;
- niewłaściwej higieny snu (nieregularne zasypianie i wybudzanie, częste pobudki, niedostateczny komfort spania);
- zaburzeń elektrolitowych – odwodnienia, niedoboru potrzebnych substancji odżywczych, mineralnych i mikroelementów;
- ciąży (zmiany hormonalne, dolegliwości żołądkowe, zwiększona masa ciała, bóle pleców);
- dokuczliwych chorób i aktywności układu immunologicznego.
Choroby, które powodują ciągłe zmęczenie i senność, brak energii
Jeśli objawy utrzymują się przez dłuższy czas, konieczne jest wykonanie podstawowych badań diagnostycznych. W przypadku ciągłego zmęczenia i senności, braku energii lekarze najczęściej prowadzą rozpoznanie w kierunku następujących przypadłości:
- anemia;
- bezdech senny;
- utajone zapalenie serca;
- choroby płuc (stany zapalne, infekcje, nowotwory);
- niedoczynność tarczycy, a także choroba Hashimoto i nadczynność tego narządu;
- niewydolność nerek;
- dysfunkcje układu moczowego;
- choroba Leśniowskiego-Crohna;
- celiakia i inne nietolerancje pokarmowe;
- cukrzyca typu II;
- mononukleoza;
- choroba Parkinsona;
- stwardnienie rozsiane;
- tężyczka;
- zaburzenia lękowe, depresja
- zakażenia i powikłania, w tym:
- borelioza;
- przeziębienie;
- grypa;
- COVID-19;
- infekcje wirusami EBV, HCV (wirusowe zapalenie wątroby typu C), HIV.
Ciągłe zmęczenie, senność i brak energii to objawy nieswoiste
W praktyce każde schorzenie somatyczne i zaburzenie układowe może doprowadzić do osłabienia organizmu – czasami uczucie zmęczenia wynika ze skutków ubocznych koniecznej terapii. Niektóre leki mają swoje zamienniki – poproś lekarza, by następna recepta online została wystawiona na alternatywny preparat i zobacz, czy to w jakikolwiek sposób pomoże na ciągłe zmęczenie. Oczywiście pod warunkiem, że nie będzie żadnych przeciwwskazań medycznych do zmiany formy leczenia czy stosowania innego środka farmakologicznego.
Zespół chronicznego zmęczenia. Przyczyny, objawy, diagnostyka schorzenia
CFS (Chronic Fatigue Syndrome) to schorzenie, które diagnozuje się po wykluczeniu pozostałych przyczyn przemęczenia oraz chorób, które mogą doprowadzić do długotrwałego wyczerpania sił organizmu. Przyczyny chronicznego zmęczenia jako odrębnej jednostki chorobowej nie są do końca poznane – to najprawdopodobniej efekt jednoczesnego występowania kilku różnych czynników. Zespół przewlekłego zmęczenia występuje przez:
- indywidualne predyspozycje genetyczne;
- zaburzenia hormonalne i immunologiczne;
- niezdrowy tryb życia – niezbilansowana dieta i niedobory, brak ruchu, praca ponad siły;
- wyczerpanie emocjonalne.
Rozpoznanie i charakterystyczne objawy zespołu przewlekłego zmęczenia
Zespół chronicznego zmęczenia szeroko wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Podstawowe kryteria diagnostyczne CFS to brak efektów relaksu, osłabienie trwające ponad pół roku i jednoczesne występowanie przynajmniej czterech symptomów. Główne oznaki ZCZ to oczywiście ciągłe zmęczenie i senność. Brak energii może współwystępować z poniższymi objawami:
- nieuzasadniony pracą fizyczną ból mięśni;
- bolące stawy bez obrzęków i zaczerwienień;
- ból gardła;
- powiększenie węzłów chłonnych, nadwrażliwość na dotyk okolic szyi lub pach;
- bezsenność, problemy z zasypianiem;
- wyraźnie gorsze samopoczucie, większe wyczerpanie po wysiłku;
- inaczej odczuwany, nielokalizowany ból głowy;
- problemy z pamięcią i koncentracją.
Ciągłe zmęczenie i senność, brak energii – domowe sposoby, leczenie
Podstawowe zalecenie w przypadku osłabienia to odpoczynek. Jeśli nie jesteś w stanie sprostać codziennym obowiązkom, weź zwolnienie lekarskie online i postaraj się o całkowite odcięcie od spraw służbowych oraz zmartwień. Zrównoważony i aktywny tryb życia to najlepszy sposób na ciągłe zmęczenie i senność.
Braki energii można zniwelować poprzez stosowanie się do kilku podstawowych – teoretycznie prostych do wdrożenia – porad:
- zasypianie i wstawanie o stałej porze;
- zapewnienie organizmowi odpowiedniej ilości snu (ok. 6-8 godzin w zależności od wieku, pracy i wielu innych czynników);
- unikanie przebodźcowania przed pójściem spać (np. wpatrywania się w ekran telewizora, komputera, smartfona);
- rezygnacja z kawy, herbaty i innych napojów z kofeiną tuż przed snem;
- ograniczenie lub rzucenie energetyków i pozostałych używek;
- minimum 40 minut ruchu i sportowego wysiłku dziennie, najlepiej na świeżym powietrzu;
- zbilansowana dieta, brak dużych wahań masy ciała.
Terapie chorób objawiających się ciągłym zmęczeniem i nadmierną sennością
Formę leczenia lekarze dopasowują do zdiagnozowanej przyczyny. Czasem pacjentowi wystarczy zastosować się do ogólnych wskazówek i poddać leczeniu zachowawczemu lub objawowemu. W niektórych przypadkach potrzebne są bardziej kompleksowe, często inwazyjne metody – operacje, sesje psychoterapeutyczne czy farmakoterapia. Niektórych leków nie dostanie się w aptece od razu. Najpierw lekarz musi zgłosić farmaceucie konkretne zapotrzebowanie dla określonego pacjenta.
Trudno jednoznacznie stwierdzić, o czym świadczy ciągłe zmęczenie i senność. Brak energii towarzyszy wielu dolegliwościom zdrowotnym, które leczy się na różne sposoby. Podczas wywiadu medycznego trzeba przekazywać precyzyjne informacje. Tylko tak lekarz może postawić prawidłową diagnozę i wydać dopasowane zalecenia.