Wiele osób prosi lekarzy i farmaceutów o witaminy na zmęczenie i brak energii. Suplementacja nie zawsze jest wystarczającym rozwiązaniem. Najpierw trzeba poznać przyczynę osłabienia. Poznaj najważniejsze informacje, zalecenia i wskazania medyczne!
Ciągłe zmęczenie, nadmierna senność i pokrewne symptomy mogą być naturalnym stanem po wyczerpaniu zapasów energetycznych organizmu. Chroniczne braki witamin, minerałów i innych mikroelementów mogą skutkować przewlekłym przemęczeniem. Czasami to objaw mniej lub bardziej poważnej choroby. Wskazuje na to m.in. brak przypływu sił po wypoczynku czy pełnowartościowym posiłku. Nie zawsze odpowiednim, skutecznym rozwiązaniem będą witaminy – na zmęczenie i brak energii konieczne bywa specjalistyczne, kompleksowe leczenie. Niektóre przypadłości wymagają zmian w trybie życia, inne środków farmakologicznych, psychoterapii, operacji etc.
Zmęczenie i senność, brak energii – podstawowe informacje o objawach
Stan zmęczenia utrudnia lub uniemożliwia kontynuowanie bądź rozpoczęcie wysiłku fizycznego, umysłowego itd. Uczucie senności to sygnał, że ciało potrzebuje regeneracji – odpoczynku lub uzupełnienia poziomu minerałów, witamin w organizmie. Brak energii może mieć również związek z zaburzeniami dostarczania tlenu do komórek. To zaburza pracę układów organizmu i skutkuje jego wyczerpaniem. Zmęczenie można podzielić m.in. na ogólne (ośrodkowe) i mięśniowe (obwodowe).
Kolejne kryterium podziału to podłoże dolegliwości zmęczeniowych i źródło przemęczenia. To wyraźnie pokazuje, że temat suplementów diety i witamin na zmęczenie i braki energii nie może być przedstawiany w oderwaniu od przyczyn. Naukowcy i lekarze wyróżniają:
- zmęczenie fizyczne (ból mięśni, mikrourazy i zakwasy po wysiłku);
- zmęczenie umysłowe (problemy z utrzymaniem koncentracji, analizowaniem i przyswajaniem informacji);
- zmęczenie sensoryczne (silne bodźce zmysłowe, rozdrażnienie wywoływane np. przez hałas, migotanie światła);
- zmęczenie psychiczne (stresujący tryb życia, lęki i obawy, emocjonalne reakcje na różne okoliczności i zdarzenia).
Niedobory witamin. Na zmęczenie i brak energii wpływa więcej czynników
Brak odpowiednich składników odżywczych to jedna z możliwych przyczyn przemęczenia i znużenia. Zaburzenia elektrolitowe czy odwodnienie mogą doprowadzić do znacznie poważniejszych powikłań. Jakich pierwiastków, witamin i minerałów brakuje pacjentom, którzy zgłaszają się do lekarza? Ciągle zmęczonym osobom najczęściej dokuczają niedobory:
- witamin z grupy B – głównie B1, B2, B3, B5, B6, B9 (kwas foliowy) i B12;
- witaminy C (kwasu askorbinowego);
- witaminy D;
- magnezu;
- żelaza.
Minerały i witaminy na zmęczenie i brak energii należy przyjmować dopiero po zdiagnozowaniu konkretnych niedoborów, zgodnie z zaleceniami lekarskimi. W wielu przypadkach pierwszą poradą będzie włączenie określonych artykułów spożywczych do swojej diety. Suplementacja ma charakter uzupełniający. Może być też rozwiązaniem na wypadek różnych alergii i nietolerancji pokarmowych. Odczuwasz wzmożone znużenie i senność, nie masz siły na nic? Weź zwolnienie lekarskie online, aby dokładnie sprawdzić swój stan zdrowia!
Najczęstsza przyczyna przewlekłego zmęczenia to niezdrowy tryb życia
Niezbilansowana dieta i niedobory witamin często współwystępują razem z innego rodzaju zaniedbaniami. Uczucie zmęczenia pojawia się m.in. w następstwie przepracowania, wahań wagi, braku aktywności fizycznej oraz niskiej jakości snu:
- nadmiar obowiązków zabiera czas na odpoczynek konieczny do odzyskania sił witalnych;
- szybkie tycie i gwałtowne chudnięcie może zaburzać prawidłowe funkcjonowanie organizmu;
- niedostateczna ilość ruchu utrudnia właściwe dotlenienie wszystkich tkanek i narządów;
- krótki i przerywany sen nie pozwala na regenerację.
Ponownie widać wyraźnie, że nawet najlepsze witaminy na zmęczenie i brak energii nie rozwiążą wszystkich problemów. Czasami samodzielne próby „naładowania baterii” organizmu przynoszą efekty odwrotne od zamierzonych. I nie chodzi wyłącznie o hiperwitaminozę czy możliwe skutki uboczne różnych suplementów. Doskonale ilustruje to poniższy przykład.
Bezsenność skutkiem ubocznym zwalczania niedoborów energii
Czasami kłopoty z zasypianiem pojawiają się na skutek nieodpowiedniej walki z sennością i ciągłym uczuciem wyczerpania. Z czasem organizm uodparnia się na pobudzające działanie kofeiny – uzyskanie tego samego, zwykle krótkotrwałego efektu wymaga coraz większych dawek.
Picie kawy, mocnej herbaty czy napojów energetycznych tuż przed snem mocno utrudnia zaśnięcie. Tak samo, jak niewygodne łóżko czy nieprawidłowa pozycja ciała. Długie wylegiwanie się i próby zdrzemnięcia się tuż po wybudzeniu mogą potęgować uczucie zmęczenia.
Dieta – produkty z minerałami i witaminami na zmęczenie i brak energii
Optymalna dawka poszczególnych substancji odżywczych zależy m.in. od wieku, trybu życia, płci i wielu innych zmiennych. To samo dotyczy ilości czy formy przyrządzania artykułów spożywczych. Najlepiej poprosić lekarza i dietetyka o przygotowanie jadłospisu.
Jedzenie z witaminami z grupy B
Główne objawy niedoboru witamin B i kwasu foliowego to m.in. chroniczne zmęczenie, zaburzenia koncentracji, pogorszenie samopoczucia, wahania nastroju. Związki organicznie B1, B2, B3, B5, B6, B9 czy B12 są obecne w następujących produktach spożywczych:
- owoce cytrusowe;
- warzywa liściaste;
- nasiona roślin strączkowych;
- pełnoziarniste artykuły zbożowe;
- otręby;
- orzechy;
- nabiał;
- jajka;
- morskie ryby;
- artykuły mięsne, głównie mięso z indyka i wątróbka.
Uzupełnienie niedoborów witaminy C
Kwas askorbinowy skutecznie chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. To jeden z najskuteczniejszych antyoksydantów, który uczestniczy też w produkcji kolagenu. Brak witaminy C obniża odporność i wywołuje szkorbut. Można ją znaleźć głównie w owocach i warzywach, takich jak:
- acerola;
- cytrusy;
- czarna porzeczka;
- jabłka;
- kiwi;
- brukselka;
- kapusta;
- papryki;
- szpinak
- zielona pietruszka;
- pomidory;
- ziemniaki.
Mało witaminy D3 – co dodaje energii?
Witamina D jest naturalnie wytwarzana przez organizm pod wpływem promieni słonecznych. Jednak nie zawsze można cieszyć się słońcem. Niedobór może prowadzić do spadku efektywności funkcjonowania mięśni i układu odpornościowego, nerwowego czy krwionośnego. Potrzebną witaminę na zmęczenie i brak energii zawierają:
- tłuste ryby, np. odpowiednio przygotowane śledzie, węgorze, dorsze, makrele, łososie;
- tran;
- mleko;
- ser żółty;
- żółtka jaj.
Źródła magnezu
Magnez jest niezbędny, by przyspieszyć regenerację oraz uniknąć sztywności mięśni, nerwowych reakcji i innych skutków zmęczenia. Brak tego składnika mineralnego sprzyja skurczom, urazom i szybszej utracie energii. Można go uzupełnić poprzez spożycie:
- dyniowych pestek;
- bananów;
- kakao;
- otrębów z pszenicy;
- orzechów;
- kaszy;
- szpinaku;
- nasion jadalnych roślin strączkowych – bobu, fasoli, ciecierzycy, grochu, soi, soczewicy.
W jaki sposób żelazo zwiększa ilość energii?
Żelazo jest niezbędne do oddychania komórkowego, utleniania i redukcji oraz aktywizacji wielu enzymów – podwyższa poziom energii poprzez usprawnienie natleniania tkanek. Niedobory i zaburzenia wchłaniania prowadzą m.in. do anemii, czyli niedokrwistości. Jeśli trzeba zwiększyć spożycie żelaza, dietę można wzbogacić o:
- produkty pełnoziarniste;
- czerwone mięso;
- ryby;
- czarną porzeczkę;
- morele;
- śliwki;
- orzechy;
- kakao;
- brokuły;
- buraki;
- natkę pietruszki;
- szpinak.
Choroby, które często objawiają się ciągłym zmęczeniem
Jeżeli relaks, wypoczynek i przyjmowane lub kapsułki z witaminami na zmęczenie i brak energii nie skutkują poprawą, prawdopodobny jest stan chorobowy. Każde schorzenie może prowadzić do utraty sił, czasami wyczerpanie jest skutkiem ubocznym terapii koniecznej do uratowania zdrowia lub życia. Czujesz się nieswojo? Złóż wniosek o L4 online, zarezerwuj termin konsultacji i sprawdź, co ci dolega!
Zmęczenie to objaw nieswoisty. Najczęściej występuje w przebiegu następujących przypadłości:
- anemia;
- cukrzyca;
- nietolerancje pokarmowe;
- choroby i dysfunkcje płuc;
- bezdech senny;
- depresja, zaburzenia lędkowe;
- infekcje układu moczowego;
- niedoczynność tarczycy, choroba Hashimoto;
- niewydolność nerek;
- utajone zapalenie mięśnia sercowego;
- wirusowe zapalenie wątroby typu C;
- zespół przewlekłego zmęczenia.
Suplementy, witaminy na zmęczenie i brak energii – zalecenia lekarzy
Przyjmowanie mikroelementów, minerałów i witamin w formie suplementów nie zrekompensuje niezdrowego odżywiania i stylu życia. Podstawowym źródłem potrzebnych składników odżywczych powinna być dobrze skomponowana dieta, a suplementację należy omówić indywidualnie z lekarzem. Każdy preparat trzeba stosować zgodnie ze wskazaniami, uwzględniając przy tym:
- optymalną porę dnia;
- czas względem posiłku;
- zawartość posiłku (np. tłuszczy, które poprawiają wchłanianie niektórych witamin na zmęczenie i brak energii);
- picie wody;
- potrzebną dawkę i częstotliwość przyjmowania suplementu;
- godzinę pójścia spać.
Nie tylko witaminy. Na zmęczenie i brak energii pomogą sen oraz sport!
Jest wiele sposób na walkę z przemęczeniem i sennością. Poza zdrową dietą oraz ewentualną suplementacją liczą się również higiena snu, dotlenienie organizmu dzięki aktywności fizycznej, stabilna masa ciała czy odpowiednie nastawienie mentalne. Podstawowe zalecenia to:
- unikanie kofeiny przed snem, ograniczenie kawy, herbaty i napojów energetycznych za dnia;
- zasypianie i wstawanie o stabilnych porach;
- odpowiednia ilość snu;
- unikanie silnych bodźców przed pójściem spać;
- uświadomienie sobie, że na pewne rzeczy i sprawy nie ma się praktycznie żadnego wpływu.
Jeżeli przyczyną wyczerpania jest choroba, konieczna jest odpowiednia terapia. Forma leczenia zależy od schorzenia, stanu zdrowia pacjenta i wielu innych czynników. Lekarz przepisał cały zestaw leków? Sprawdź możliwości i ewentualne przeciwwskazania łączenia ich z suplementami, zanim sięgniesz po wspomagające witaminy na zmęczenie i brak energii. Dostępna w IKP e-recepta zawiera indywidualne zalecenia.