Wiele osób z problemami psychicznymi zastanawia się, czy zwolnienie od psychiatry zostaje w papierach pracownika. Boją się wypowiedzenia i trudności ze znalezieniem nowej pracy.
Tylko psychiatra może wystawić L4 z powodu problemów natury psychicznej. Aby pobierać świadczenia na takim zwolnieniu lekarskim, trzeba mieć uprawnienia z tytułu ubezpieczenia chorobowego. Przepisy regulują maksymalny czas przebywania na L4, możliwość wypowiedzenia umowy o pracę z powodu choroby i długiej nieobecności w pracy czy wysokość wynagrodzenia chorobowego i zasiłków. Trudno jednoznacznie stwierdzić, czy zwolnienie od psychiatry zostaje w papierach – w części L4 widocznej dla pracodawców i na świadectwach pracy nie ma dokładnego powodu niedyspozycji, ale okres długotrwałej nieobecności z pewnością zwróci uwagę. Dociekliwy pracodawca może wykorzystać inne dane, by domyślić się, z jakiego powodu powstała znacząca niezdolność do wykonywania pracy.
Czy zwolnienie od psychiatry zostaje w papierach? Dane na świadectwie pracy od pracodawcy i L4
Załamanie nerwowe, depresja i inne schorzenia psychiczne mogą, ale nie muszą mieć związku z mobbingiem i innymi patologicznymi zachowaniami w pracy. To często przewlekłe problemy, które wymagają długiego leczenia. Niezdolność do pracy trwa miesiącami, czasami latami. Zwolnienie od psychiatry nie zostaje w papierach pracownika bezpośrednio – na wydanym później świadectwie pracy nie będzie podanej wprost informacji o leczeniu psychiatrycznym. W tym dokumencie są jedynie informacje o liczbie dni niedyspozycji w danym roku kalendarzowym, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie chorobowe od wystawiającego. Ponadto na świadectwie pracy są dane w zakresie okresów składkowych i nieskładkowych, potrzebne do ustalania praw do:
- zasiłku chorobowego;
- świadczenia rehabilitacyjnego;
- emerytury;
- renty.
L4 zawiera pewne informacje, które mogą naprowadzić aktualnego pracodawcę na trop problemów ze zdrowiem psychicznym. Wprawdzie nie ma dostępu do kodu ICD-10 (w przyszłości ICD-11) z dokładną diagnozą, ale dostaje wiele innych wskazówek. Każde zwolnienie lekarskie online zawiera:
- dane płatnika składek (pracodawcy):
- dane pacjenta – PESEL lub numer dokumentu tożsamości, imię i nazwisko;
- adres miejsca pobytu pracownika na L4;
- okres nieobecności pracownika;
- podstawowe zalecenia lekarskie (w uproszczeniu – czy może wychodzić z domu);
- data i miejsce wystawienia L4 – nazwa i adres placówki medycznej, imię i nazwisko lekarza, specjalizacja.
Zwolnienie lekarskie, L4 od psychiatry – podstawowe informacje. Kontrole ZUS, zwolnienie pracownika
Psycholog czy psychoterapeuta to w polskim prawie nie są zawody lekarskie, a wykształcenie w tych kierunkach nie ma charakteru medycznego. Tylko psychiatrom przysługuje prawo do wystawiania L4 pacjentom, którzy uskarżają się na swój stan psychiczny. Inny lekarz może ewentualnie zdecydować o jego przedłużeniu lub wypisaniu zlecenia na zakup kolejnego opakowania przepisanego leku. Kolejne zwolnienie lekarskie czy recepta online wymagają przedstawienia pełnej dokumentacji medycznej. Nie jest przesądzone, jaką decyzję podejmie np. lekarz rodzinny i nie ma ona wpływu na to, czy zwolnienie od psychiatry zostaje w papierach. W przypadku chorób somatycznych i niedyspozycji fizycznej panują podobne regulacje prawne.
ZUS i pracodawca mają prawo sprawdzenia zasadności L4 od psychiatry i przeprowadzenia kontroli w zakresie wykorzystywania go zgodnie z przeznaczeniem. Pracownik-pacjent może zostać wezwany na komisję lekarską, orzecznikami będą naturalnie lekarze psychiatrzy. Skontrolować i ewentualnie podważyć L4 online można też przez rozmowę telefoniczną, sprawdzenie wskazanego adresu miejsca pobytu oraz na wiele innych sposobów. Pracodawca może zwolnić z pracy pracownika, który przekroczy maksymalny dopuszczalny okres zwolnienia i leczenia rehabilitacyjnego. Następuje wtedy rozwiązanie umowy bez okresu wypowiedzenia. Gdyby kontrole wykazały, że pacjent jednak jest zdolny do pracy lub wykorzystuje L4 niezgodnie z przeznaczeniem, pracodawca może zwolnić pracownika dyscyplinarnie.
Czy zwolnienie od psychiatry zostaje w papierach? Wypłata zasiłku chorobowego, okres zwolnienia
W ciągu pierwszych 33 dni kalendarzowych niedyspozycji pracownika zatrudnionego na umowę o pracę pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe. Wysokość świadczenia to 80% podstawy wymiaru. Przy dłuższej niedyspozycji środki zaczyna wypłacać ZUS, już w formie zasiłku chorobowego. W przypadku osób powyżej 50. r.ż. pracodawcy pokrywają świadczenia przez 14 dni nieobecności.
Maksymalny okres przebywania na zwolnieniu lekarskim od psychiatry to 182 dni – później można wnioskować o świadczenie rehabilitacyjne. Przez pierwsze 3 miesiące to 90% podstawy wymiaru, później 75%. Pacjent może je pobierać maksymalnie 12 miesięcy, ale już 3 miesiące wystarczą, by pracodawca mógł rozwiązać umowę z powodu długotrwałej nieobecności (art. 53 kodeksu pracy). Kwestia tego, czy zwolnienie od psychiatry zostaje w papierach, nie powinna mieć znaczenia podczas poszukiwań nowego zatrudnienia. Pracodawcy i rekruterzy nie mają prawa żądać informacji o szczegółach stanu zdrowia – chyba że są niezbędne do korzystania ze szczególnych uprawnień. Odmowa rozmowy na ten temat formalnie nie powinna wywoływać negatywnych konsekwencji dla pracownika/kandydata.